Prowadzenie procesu treningu personalnego

Kwalifikacją mogą być szczególnie zainteresowane: - osoby wykonujące zadania trenera personalnego w klubach fitness, ośrodkach sportowych, centrach zdrowia itp. lub w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, które chciałyby uzyskać formalne potwierdzenie kwalifikacji; - studenci i absolwenci kierunków w obszarze nauk medycznych, o zdrowiu i kulturze fizycznej; - nauczyciele wychowania fizycznego; - osoby, które chcą potwierdzić kompetencje zdobyte w ramach edukacji formalnej i pozaformalnej z zakresu prowadzenia treningów personalnych; - osoby, które posiadają kwalifikacje dotyczące prowadzenia zajęć z innych form sportu dla wszystkich i chciałaby poszerzyć zakres podejmowanych działań zawodowych.

- ukończone 18 lat; - wykształcenie średnie lub średnie branżowe; - oświadczenie o niekaralności za przestępstwa popełnione umyślnie, o których mowa w art. 46-49 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1468, 1495 i 2251), lub określone w rozdziale XIX i XXIII, z wyjątkiem art. 192 i art. 193, rozdziale XXV i XXVI ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. z 2019 r. poz. 1950 i 2128); - dokument potwierdzający ukończenie (w ciągu ostatnich trzech lat) szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy; - oświadczenie o braku przeciwwskazań do wzmożonej aktywności fizycznej.

Osoba posiadająca kwalifikację może pracować: - na stanowisku trenera personalnego w klubach fitness, ośrodkach sportowo-rekreacyjnych, hotelach i ośrodkach wypoczynkowych na europejskim rynku pracy; - w świetlicach i młodzieżowych domach kultury, realizując zajęcia o charakterze sportowym; - w klubach crossfit i studiach treningu personalnego. Osoba posiadająca kwalifikację może poszerzać i doskonalić kwalifikacje zawodowe w obszarze sportu dla wszystkich (zdobywając np. kwalifikacje do prowadzenia zajęć z grupowych form fitnessu, do pracy z osobami starszymi, z nadwagą, zawodnikami określonych dyscyplin sportowych). Może starać się o uzyskanie kwalifikacji pełnej związanej z treningiem personalnym z 6 i 7 poziomem PRK (studia wyższe o profilu kierunkowym). Osoba posiadająca kwalifikację może prowadzić własną działalność gospodarczą w zakresie treningu personalnego.

Certyfikat jest ważny 3 lata. Po tym czasie, aby przedłużyć ważność certyfikatu, należy przedłożyć dokumenty potwierdzające aktywność zawodową i edukacyjną w postaci: 1. potwierdzenia prowadzenia działalności gospodarczej + minimum 1 certyfikatu ukończenia kursu/szkolenia o profilu związanym z treningiem personalnym lub 2. potwierdzenia od pracodawcy o zatrudnieniu w charakterze trenera personalnego + minimum 1 certyfikatu ukończenia kursu/szkolenia o profilu związanym z treningiem personalnym.

Działalność trenera personalnego (osobistego) obejmuje planowanie, realizację i monitorowanie aktywności fizycznej uczestników procesu treningowego. Zadania trenera skupiają się na gromadzeniu i analizie informacji o uczestnikach procesu treningowego, co zapewnia skuteczność i bezpieczeństwo programów ćwiczeń indywidualnych w procesie treningowym. Trener personalny zachęca uczestników procesu treningowego do systematycznej aktywności fizycznej. W opisie niniejszej kwalifikacji odnosimy się do sformułowania, że sportem są wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach (Ustawa o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r.). Wśród form aktywności fizycznej wyróżniana jest kategoria „sportu dla wszystkich” (inaczej „rekreacja ruchowa”, „sport powszechny”, „sport rekreacyjny”, „sport masowy”, „prozdrowotna aktywność fizyczna”, zob. Sektorowa Rama Kwalifikacji w Sporcie. Kwalifikacje przejrzyste dla trenerów, instruktorów i ich pracodawców, Warszawa 2015, s. 7). Wokół „sportu dla wszystkich” zogniskowany jest program Ministerstwa Sportu i Turystyki z dnia 4 listopada 2016 r., którego główną ideą jest „stworzenie warunków do osiągnięcia celu strategicznego – aktywnego i zdrowego społeczeństwa, poprzez upowszechnianie sportu i aktywności fizycznej oraz promocję zdrowego i aktywnego stylu życia” („Sport dla wszystkich”, Załącznik do decyzji Nr 47 Ministra Sportu i Turystyki z dnia 4 listopada 2016 r., s. 3). Do 2010 r. jedną z najbardziej popularnych kwalifikacji w rekreacji ruchowej był instruktor rekreacji ruchowej w określonej specjalności. Do jego zadań zawodowych należało planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć w wybranej dyscyplinie rekreacyjnej w sposób bezpieczny, efektywny i satysfakcjonujący dla uczestników zajęć. Według danych Departamentu Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Ministerstwa Sportu i Turystyki z dnia 23.03.2010 w Centralnym Rejestrze Uprawnień Zawodowych zarejestrowanych było 37 580 instruktorów rekreacji ruchowej w różnych specjalnościach. W mediach społecznościowych w pierwszym kwartale 2017 r. (stan na kwiecień 2017, źródło Facebook Trends Polska) największą i najaktywniejszą grupę wg kryteriów branż stanowią trenerzy personalni (24 227). Natomiast Google Trends, które monitoruje częstotliwość wyszukiwania poszczególnych fraz, odnotowało bardzo gwałtowny wzrost wyszukiwań zestawienia „trener personalny”. Od zderegulowania zawodu instruktora rekreacji ruchowej Ustawą o sporcie (Dz. U. 2010 Nr 127 poz. 857 z późn. zm.) na rynku edukacyjnym pojawia się coraz więcej ofert szkoleń i certyfikacji kwalifikacji trenerskich. W większości przypadków nie odnoszą się one do efektów uczenia się, których posiadanie jest niezbędne do efektywnego i bezpiecznego prowadzenia procesu treningowego. Proponowane obecnie sposoby certyfikacji kompetencji trenerskich nie podlegają ocenie jakościowej. Kwalifikacje funkcjonujące w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji oparte są na opisie efektów uczenia się. Proponowany tryb walidacji efektów uczenia się podlega ewaluacji i kontroli. Włączenie kwalifikacji “Prowadzenie procesu treningu personalnego” do ZSK przyczyni się zatem do zapewnienia jakości w obszarze kwalifikacji osób prowadzących trening personalny. Kwalifikacja będzie stanowić istotne wsparcie w realizacji krajowych, europejskich i globalnych programów prewencji chorób cywilizacyjnych. Bezpośrednio odnosić się będzie do poziomu 4 Europejskiej Ramy Kwalifikacji (EQF 4). Proponowana kwalifikacja odpowiada bowiem kwalifikacji trenerskiej funkcjonującej na poziomie 4 w The European Register of Exercise Professionals (http://www.ereps.eu/). Można zatem uznać, że włączenie kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji zapewni także mobilność i rozpoznawalność kadry instruktorskiej w kraju i za granicą. Zapotrzebowanie na kwalifikację „Prowadzenie procesu treningu personalnego” znajduje odzwierciedlenie w raporcie „The European Health & Fitness Market”, przygotowanym przez firmę doradczą Deloitte we współpracy z organizacją EuropeActive. Raport dostarcza danych, które wskazują, że polski rynek fitness należy do najdynamiczniej rozwijających się, ale jednocześnie najbardziej rozdrobnionych w Europie. Do klubów fitness, których liczba na koniec 2016 r. wyniosła ponad 2,5 tys., uczęszcza już 2,84 mln Polaków. Według szacunków w ciągu trzech–pięciu lat liczba ta może się zwiększyć nawet do 4 mln osób, z czego duża część będą to osoby starsze. Konieczne jest zatem zapewnienie w klubach fitness profesjonalnie przygotowanej kadry trenerskiej (EuropeActive European Health & Fitness Report 2018).

Niniejsza kwalifikacja jest jedną z wielu kwalifikacji potwierdzających przygotowanie do planowania i realizacji procesu treningowego w sporcie, w tym przypadku w oparciu o trening personalny. Część efektów uczenia się z zestawów "Podstawy procesu treningu personalnego", "Planowanie procesu treningu personalnego" oraz "Realizowanie procesu treningu personalnego" może być wspólna z efektami uczenia zdefiniowanymi dla kwalifikacji potwierdzających przygotowanie do prowadzenia procesu treningowego w różnych formach sportu dla wszystkich. Jednakże te efekty uczenia nie będą identyczne ze względu na specyfikę poszczególnych form sportu. Kwalifikacja posiada część efektów uczenia się wspólnych z kwalifikacjami potwierdzającymi przygotowanie zawodowe do realizacji zadań w sporcie wyczynowym (np. w zakresie biomechaniki ruchu, fizjologii wysiłku fizycznego, planowania procesu treningowego). Niemniej jednak, ze względu na ukierunkowanie sportu dla wszystkich na budowanie szeroko pojętego zdrowia (w aspekcie fizycznym, psychicznym i społecznym), w odróżnieniu od ukierunkowania sportu wyczynowego na wynik sportowy, efekty uczenia się zdefiniowane dla kwalifikacji w tych dwóch podobszarach sportu nie będą tożsame. Zestaw "Wdrażanie uczestnika do prozdrowotnego stylu życia" może być wspólny z innymi kwalifikacjami potwierdzającymi przygotowanie do prowadzenia procesu treningowego w sporcie dla wszystkich. Część efektów uczenia się zdefiniowanych dla tej kwalifikacji może być pogłębionymi efektami uczenia się wskazanymi dla kwalifikacji potwierdzających przygotowanie do prowadzenia zajęć w sporcie, np. "Prowadzenie zajęć w grupowych formach fitnessu". Różnica w złożoności zadań zawodowych związanych z prowadzeniem zajęć a prowadzeniem procesu treningowego w sporcie determinuje odmienność efektów uczenia się zdefiniowanych dla tych kwalifikacji.

1. Etapy walidacji 1.1. Etapy i metody Na etapie weryfikacji wykorzystuje się wyłącznie następujące metody: - test wiedzy; - analiza dowodów i deklaracji; - wywiad/rozmowa. Weryfikacja składa się z następujących etapów: Etap 1. Test wiedzy Etap 1 obejmuje: - zestaw 1. Podstawy procesu treningu personalnego; - umiejętność z zestawu 2. (Planowanie procesu treningu personalnego): Rozpoznaje potrzeby i możliwości uczestnika treningu. Etap 2. 2.1. Przedstawienie nagrania jednostki treningowej oraz przedstawienie planu treningowego w formie elektronicznej: dokumentu tekstowego, arkusza kalkulacyjnego lub witryny www, uzupełnione: 2.1.1. rozmową z osobą przystępującą do walidacji lub 2.1.2. przedstawieniem portfolio (analiza dowodów potwierdzających uzyskanie efektów uczenia się, takich jak: dyplomy ukończenia szkoleń lub kursów dotyczących prowadzenia procesu treningu personalnego, potwierdzone zmiany w proporcjach tkankowych uczestnika procesu treningu personalnego wraz z dokumentacją procesu treningowego w odniesieniu do założonych celów, udokumentowane rezultaty pracy). Etap 2 obejmuje: - umiejętność z zestawu 2. (Planowanie procesu treningu personalnego): Przygotowuje plan treningowy; - zestaw 3. Realizowanie procesu treningu personalnego; - zestaw 4. Wdrażanie uczestnika do prozdrowotnego stylu życia. Weryfikacja odbywa się według przedstawionej powyżej kolejności. Warunkiem przystąpienia do etapu 2 jest uzyskanie pozytywnego wyniku etapu 1, a warunkiem przystąpienia do etapu 2.1.1 lub 2.1.2 jest uzyskanie pozytywnego wyniku etapu 2.1. 1.2. Zasoby kadrowe Komisja walidująca składająca się z trzech osób, które: a. ukończyły studia wyższe z obszaru sportu (np. o kierunku rekreacja ruchowa, sport, wychowanie fizyczne lub pokrewnym); b. posiadają co najmniej 5-letnie doświadczenie w pracy zawodowej jako trener personalny uzyskane w ciągu ostatnich 10 lat; c. posiadają co najmniej 3-letnie doświadczenie w szkoleniu, w tym egzaminowaniu trenerów personalnych uzyskane w ciągu ostatnich 10 lat. 1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne Etap 1 weryfikacji w formie testu online może być przeprowadzany zdalnie. Jeżeli etap 1 weryfikacji przeprowadzany jest w formie innej niż test online, instytucja prowadząca walidację ma obowiązek zapewnić salę umożliwiającą przeprowadzenie testu. W przypadku zaliczenia etapu 1, ale niezaliczenia etapu 2 weryfikacji uznaje się ważność wyników etapu 1 w okresie 1 roku. 2. Etapy identyfikowania i dokumentowania Instytucja prowadząca walidację musi zapewnić wsparcie doradcy na etapie identyfikowania i na etapie dokumentowania posiadanych efektów uczenia się.

W ramach poszczególnych etapów procesu włączania niniejszej kwalifikacji rynkowej do ZSK: 1) przeprowadzono konsultacje z zainteresowanymi środowiskami, tj.: Radą ds. Kształcenia i Doskonalenia Kadr Kultury Fizycznej przy Ministrze Sportu i Turystyki, organizacjami z obszaru sportu i kultury fizycznej, akademiami wychowania fizycznego; 2) zasięgnięto opinii specjalistów w sprawie społeczno-gospodarczej potrzeby włączenia proponowanej kwalifikacji rynkowej do ZSK; 3) powołano ekspertów do oceny efektów uczenia się oraz przypisania poziomu PRK dla kwalifikacji. Na podstawie zebranych opinii od poszczególnych podmiotów, specjalistów i ekspertów reprezentujących branżę sportu i rekreacji ruchowej, dokonano oceny efektów uczenia się wymaganych dla kwalifikacji, adekwatności wymagań dotyczących walidacji oraz celowości włączenia kwalifikacji rynkowej do ZSK. W wyniku niniejszych etapów prac, poszczególne treści zawarte w złożonym do Ministra Sportu i Turystyki wniosku, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy, zostały nieznacznie zmienione i uzupełnione. W konsekwencji ostateczny kształt uzgodnionych i przyjętych zmian dotyczył następujących zagadnień: 1) uzupełnienia zestawów efektów uczenia się w zakresie tak aby odpowiadały na rzeczywiste potrzeby rynku dotyczące wykwalifikowanych pracowników; 2) zapisów dotyczących efektów uczenia się, pogrupowanych w zestawy wraz z kryteriami weryfikacji, tak, aby dokładniej odpowiadały poszczególnym składnikom opisu PRK; 3) przypisania poziomu PRK dla niniejszej kwalifikacji; 4) doprecyzowania zapisów dotyczących wymagań w zakresie walidacji, w tym kadry zaangażowanej w proces walidacji. Przedstawiciele środowiska branżowego wyrazili pogląd, iż włączenie niniejszej kwalifikacji do ZSK jest oczekiwane przez branżę, stworzy warunki do podniesienia jakości prowadzenia zajęć w obszarze prowadzenia zajęć z treningu personalnego oraz wpłynie na poziom wyszkolenia i przygotowania trenerów personalnych. W przedłożonych opiniach zainteresowane środowiska pozytywnie oceniły włączenie niniejszej kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, podkreślając, iż kwalifikacja swoim zakresem odpowiada na potrzeby rynku zajęć treningu personalnego oraz porządkuje obszar kształcenia kadr w tym zakresie. W opinii środowiska branżowego zapewnienie określonego standardu, jakości i poziomu szkolenia w obszarze nabywania tej kwalifikacji oraz adekwatnej walidacji i certyfikacji kandydatów pozwoli na zapewnienie wykwalifikowanych kadr, posiadających optymalny zestaw kompetencji zgodny z aktualnymi oczekiwaniami pracodawców działających w obszarze szkoleń z treningu personalnego.