Zarządzanie procesami księgowymi

Kwalifikacją mogą być zainteresowane osoby, które: posiadają kwalifikację "Obsługa procesów księgowych" i chcą uzyskać kwalifikację z wyższym poziomem PRK; chcą potwierdzić umiejętności pozwalające na organizowanie i prowadzenie ksiąg rachunkowych, jak również sporządzanie sprawozdań finansowych oraz prowadzenie rozliczeń podatkowych; chcą potwierdzić umiejętności wymagane od osób, którym powierza się prowadzenie ksiąg rachunkowych w rozumieniu ustawy o rachunkowości, w tym szczególnie głównym księgowym; posiadają kwalifikację "Zarządzanie procesami kadrowymi" lub "Zarządzanie procesami płacowymi" i chcą poszerzyć swoje kompetencje; są członkami zarządów spółek kapitałowych lub menedżerami wyższego szczebla.

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest posiadanie minimum średniego wykształcenia.

Kwalifikacja "Zarządzanie procesami księgowymi" pozwala na nadzorowanie lub samodzielne prowadzenie ksiąg rachunkowych, organizowanie rachunkowości w przedsiębiorstwach należących do różnych branż, w tym pracy działów finansowo-księgowych, wspieranie kierownictwa jednostki w procesach decyzyjnych mających skutki finansowe i podatkowe. Osoba posiadająca kwalifikację może poszerzać swoje umiejętności nie tylko w obszarze rachunkowości, ale również w innych specjalnościach, np. doradztwo inwestycyjne i podatkowe, zarządzanie ryzykiem, zarządzanie procesami płacowymi i zarządzania procesami kadrowymi.

Certyfikat jest ważny 3 lata od daty jego wystawienia. Warunkiem przedłużenia certyfikatu jest złożenie: ‒ oświadczenia o uczestniczeniu w zajęciach edukacyjnych dotyczących zagadnień opisanych w kwalifikacji (łącznie co najmniej 36 godzin zegarowych w okresie 3 lat od daty wystawienia certyfikatu albo jego przedłużenia) lub oświadczenia o wykonywaniu pracy zarobkowej, w której jest wykorzystywana kwalifikacja (przez okres 18 miesięcy w okresie 3 lat od daty wystawienia certyfikatu albo jego przedłużenia), lub dokumentów świadczących o pracy dydaktycznej w zakresie będącym przedmiotem kwalifikacji (w wymiarze nie krótszym niż 16 godzin lekcyjnych w okresie 3 lat od daty wystawienia certyfikatu albo jego przedłużenia); powyższe okresy mogą podlegać, w ujęciu procentowym proporcjonalnym do wskazanego okresu, sumowaniu; oświadczenia mogą być wyrywkowo weryfikowane poprzez przedstawienie odpowiednich dokumentów; ‒ wniosku o przedłużenie ważności certyfikatu nie później niż w okresie 3 miesięcy przed dniem zakończenia jego ważności.

Stałe zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników działów finansowo-księgowych związane jest z dynamiką i szerokim zakresem zmian przepisów regulujących zasady prowadzenia ewidencji księgowej i podatkowej przez przedsiębiorstwa. Zapotrzebowanie ze strony rynku pracy przekłada się na zainteresowanie kandydatów uzyskaniem kwalifikacji z obszaru rachunkowości. Kwalifikacja "Zarządzanie procesami księgowymi" należy do grupy kwalifikacji związanych z rachunkowością. Potwierdza wysoki poziom wiedzy i umiejętności z zakresu rachunkowości i podatków, pozwalający na organizowanie rachunkowości w przedsiębiorstwie, kierowanie lub samodzielne prowadzenie działu finansowo-księgowego. Kwalifikacja ta umożliwia pracę w przedsiębiorstwach należących do różnych branż. Stałe zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników działów finansowo-księgowych związane jest z dynamiką i szerokim zakresem zmian przepisów regulujących zasady prowadzenia ewidencji księgowej i podatkowej przez przedsiębiorstwa. Zapotrzebowanie ze strony rynku pracy przekłada się na zainteresowanie kandydatów uzyskaniem kwalifikacji z obszaru rachunkowości. Skalę zainteresowania potwierdzaniem kwalifikacji obrazuje fakt, że w latach 2009 - 2017 Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP) wydało ponad 13 tys. certyfikatów głównego księgowego, potwierdzających posiadaną wiedzę i umiejętności. O stałym zapotrzebowaniu na kwalifikację z obszaru księgowości świadczą także pojawiające się w mediach (prasa, Internet) oraz zgłaszane do SKwP oferty pracy dla głównych księgowych. Kwalifikacją mogą być także zainteresowani członkowie zarządów spółek kapitałowych oraz menedżerowie wyższego szczebla.

Kwalifikacje o zbliżonym charakterze: A.35 "Planowanie i prowadzenie działalności w organizacji": wspólne zestawy efektów uczenia się - w zakresie organizowania działalności gospodarczej i obliczania podatków: "Oblicza podatki bezpośrednie i pośrednie", "Sporządza ewidencję i deklaracje podatkowe"; a także: "Oblicza i interpretuje podstawowe wskaźniki analizy finansowej"; A.36 "Prowadzenie rachunkowości": efekty uczenia się określone dla kwalifikacji "Zarządzanie procesami księgowymi" dotyczą nie tylko prowadzenia ewidencji kosztów, ale też organizowania i prowadzenia rachunku kosztów dla celów bilansowych i zarządczych, a także ewidencjonowania operacji gospodarczych o wyższej złożoności, np. inwestycji rzeczowych, leasingu, kontraktów długoterminowych, aportów. Ponadto dla kwalifikacji "Zarządzanie procesami księgowymi" wskazano efekty uczenia się dotyczące sporządzania wszystkich elementów sprawozdania finansowego dla jednostek innych niż banki i zakłady reasekuracji oraz analizowania struktury bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych. Tymczasem efekty uczenia się wskazane dla kwalifikacji A.36 dotyczą jedynie sporządzania sprawozdań finansowych w zakresie bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej; A.65 "Rozliczanie wynagrodzeń i danin publicznych": efekty uczenia się wskazane dla kwalifikacji A.65 dotyczą klasyfikowania podatków, naliczania i prowadzenia ewidencji podatkowej w podstawowym zakresie oraz ustalania zaliczki na podatek dochodowy dla typowych zdarzeń gospodarczych. Tymczasem efekty uczenia się wskazane dla kwalifikacji "Zarządzanie procesami księgowymi" dotyczą rozpoznawania skutków zdarzeń gospodarczych w zakresie podatku dochodowego z działalności gospodarczej, z uwzględnieniem orzecznictwa i interpretacji urzędowych, ustalania odroczonego podatku dochodowego i wskazywania jego wpływu na sprawozdanie finansowe. Wspólne efekty uczenia się dla obu kwalifikacji dotyczą rozliczania podatku dochodowego, rozliczania podatku od towarów i usług, sporządzania dokumentacji podatkowej. Kwalifikacja "Zarządzanie procesami księgowymi" obejmuje wyodrębniony zestaw efektów uczenia się "Zarządzanie kosztami i finansami", który nie występuje w kwalifikacjach "technik rachunkowości" i "technik ekonomista". Efekty te pozwalają osobie posiadającej kwalifikację nie tylko na całościową, kompleksową obsługę złożonych procesów gospodarczych w dużej jednostce, ale również na identyfikowanie skutków i ich analizowanie na potrzeby procesów zarządzania. Kwalifikacja "Zarządzanie procesami księgowymi" stanowi wysoki poziom w obszarze rachunkowości i podatków w przedsiębiorstwach. Może stanowić podstawę dalszego rozwoju zawodowego zarówno w obszarze rachunkowości, jak i szeroko pojętych finansów.

Metody stosowane w walidacji Do weryfikacji efektów uczenia się wskazanych dla kwalifikacji stosuje się następujące metody: test wiedzy lub studium przypadku. Przez test wiedzy rozumie się test jednokrotnego wyboru. Przez studium przypadku rozumie się zadanie pisemne polegające na wykonaniu obliczeń, interpretacji wyników, wskazaniu ujęcia w ewidencji itp. Zasoby kadrowe Instytucja certyfikująca powołuje komisję walidującą, która projektuje i odpowiada za proces walidacji w instytucji, w tym podejmuje decyzję kończącą walidację. Komisja walidująca wyznacza zespół egzaminacyjny, który odpowiada za weryfikację posiadania efektów uczenia się przez osoby przystępujące do walidacji. Członkowie zespołu egzaminacyjnego nie muszą być członkami komisji walidacyjnej. Każdy członek komisji walidacyjnej musi posiadać udokumentowane: ‒ wykształcenie wyższe magisterskie; ‒ co najmniej pięcioletnie doświadczenie w prowadzeniu zajęć dydaktycznych lub egzaminowaniu z zakresu procesów księgowych, lub co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe z zakresu rachunkowości na stanowisku kierowniczym, lub tytuł zawodowy (doradca podatkowy lub biegły rewident). Każdy członek zespołu egzaminacyjnego musi posiadać udokumentowane: ‒ wykształcenie wyższe; ‒ co najmniej trzyletnie doświadczenie w prowadzeniu zajęć dydaktycznych lub egzaminowaniu z zakresu procesów księgowych, lub co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe z zakresu rachunkowości na stanowisku kierowniczym, lub tytuł zawodowy (doradca podatkowy lub biegły rewident). Sposób prowadzenia walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne niezbędne do prawidłowego prowadzenia walidacji Instytucja prowadząca walidację zapewnia pomieszczenie umożliwiające osobom, które przystąpiły do walidacji, samodzielną pracę. W trakcie weryfikacji osoby przystępujące do walidacji: ‒ mogą wykonywać obliczenia na kalkulatorze biurowym; ‒ mogą korzystać z aktów prawnych bez komentarza; ‒ nie mogą korzystać z pomocy naukowych i materiałów dydaktycznych; ‒ nie mogą korzystać z urządzeń mobilnych. Weryfikacja jest przeprowadzana w formie pisemnej w sposób zapewniający anonimowość arkuszy weryfikacyjnych kandydatów przystępujących do weryfikacji. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalna jest inna forma weryfikacji uwzględniająca potrzeby osób niepełnosprawnych. Instytucja certyfikująca zapewnia wsparcie osobie przystępującej do walidacji w zakresie identyfikowania posiadanych efektów uczenia się. Wsparcie w zakresie identyfikowania można prowadzić dowolnymi metodami. Wsparcie w zakresie identyfikowania posiadanych efektów uczenia się może być zapewnione przez doradcę walidacyjnego. Doradca walidacyjny, aby identyfikować efekty uczenia się, musi: ‒ rozumieć cele walidacji; ‒ stosować metody i narzędzia pomocne przy identyfikowaniu efektów uczenia się; ‒ znać efekty uczenia się oraz ścieżkę walidacji określone dla danej kwalifikacji. Metody stosowane przez doradcę mogą obejmować m.in. wywiad swobodny lub bilans kompetencji. Instytucja certyfikująca zapewnia bezstronną i niezależną procedurę odwoławczą, w ramach której osoby uczestniczące w procesie walidacji i certyfikacji mają możliwość odwołania się od decyzji dotyczących przebiegu walidacji, w szczególności decyzji kończącej walidację. Odwołanie jest rozpatrywane przez osoby niebiorące udziału w podejmowaniu zaskarżanych decyzji. Instytucja certyfikująca zapewnia osobom walidowanym wgląd do pracy egzaminacyjnej.

W ramach poszczególnych etapów procesu włączania niniejszej kwalifikacji rynkowej do ZSK: 1) przeprowadzono konsultacje z zainteresowanymi środowiskami, w celu pozyskania opinii nt. celowości włączenia kwalifikacji do ZSK, w trakcie których uzyskano opinię od następujących podmiotów: Politechniki Częstochowskiej, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie, Polskiej Izby Biegłych Rewidentów, Krajowego Związków Banków Spółdzielczych, Komitetu Standardów Rachunkowości 2) zasięgnięto opinii specjalistów w sprawie społeczno-gospodarczej potrzeby włączenia proponowanej kwalifikacji rynkowej do ZSK; 3) powołano ekspertów do przedstawienia rekomendacji dotyczącej przypisania poziomu PRK do kwalifikacji. Na podstawie zebranych opinii w trakcie konsultacji od poszczególnych podmiotów, specjalistów reprezentujących branżę ekonomiczną z zakresu księgowości dokonano oceny efektów uczenia się wymaganych dla kwalifikacji, adekwatności wymagań dotyczących walidacji oraz celowości włączenia kwalifikacji rynkowej do ZSK. Opinie przekazane w ramach konsultacji środowiskowych oraz przez specjalistów wskazują co do zasady na ogólną potrzebę włączenia przedmiotowej kwalifikacji do ZSK, jako ważnego elementu profesjonalizacji i podwyższania jakości usług świadczonych w obszarze księgowości. Według opinii uzyskanych podczas konsultacji włączenie kwalifikacji "zarządzanie procesami księgowymi" odpowiada na obecne i przyszłe zapotrzebowanie rynku pracy. Według opinii, argumentem przemawiającym za potrzebą włączenia do ZSK kwalifikacji "zarządzanie procesami księgowymi" jest m.in. możliwość weryfikacji kwalifikacji kandydatów do pracy w oparciu o certyfikat, który jest pożądanym dokumentem przez pracodawców jako potwierdzenie doświadczenia i wiedzy merytorycznej, umiejętności praktycznych kandydata, pozwalającej zarządzać procesem księgowym na najwyższym poziomie. Zawód księgowego i osoby zarządzającej księgowością to dzisiaj wysoka specjalizacja - w oparciu o dane, dostarczane przez osoby zajmujące się zarządzaniem procesami księgowymi, podejmowane są kluczowe decyzje przez zarząd. Ponadto zmieniające się otoczenie rynkowe i prawne wymaga ciągłego podnoszenia kwalifikacji i wiedzy w zakresie rachunkowości, powiązanej z podatkami i szeroko rozumianymi inwestycjami w rozwój firm, osób zajmujących się tymi zagadnieniami i świadczących usługi we wnioskowanej kwalifikacji. Zespół ekspertów w ramach konsultacji projektu kwalifikacji dokonał porównania wymaganych efektów uczenia się z charakterystykami poziomów PRK w celu przypisania odpowiedniego poziomu PRK do kwalifikacji. Rekomendacja zespołu ekspertów odnośnie poziomu PRK została przedłożona do Rady Interesariuszy, gdzie uzyskała pozytywną opinię.