Przygotowywanie i podawanie kawy oraz napojów kawowych
Status: włączona funkcjonująca
Rodzaj: cząstkowa
Kategoria: wolnorynkowe
Data włączenia do ZSK: 2023-05-25
Dokument potwierdzający nadanie kwalifikacji: Certyfikat kwalifikacji wolnorynkowej
Sektorowa Rama Kwalifikacji: Turystyka
Krótka charakterystyka kwalifikacji
Osoba posiadająca kwalifikację samodzielnie przygotowuje i podaję kawę oraz napoje kawowe na bazie gotowych receptur oraz na podstawie receptury do samodzielnie stworzonych kompozycji. Przygotowuje napoje, posługując się wiedzą z zakresu rodzajów ziarna, metod przygotowywania kaw, komponowanych na ich bazie napojów kawowych gorących i zimnych. Posługuje się specjalistycznym sprzętem do przygotowywania napojów kawowych oraz posiada wiedzę na temat ich użytkowania. Prezentuje i podaje przygotowane napoje kawowe, w tym charakteryzuje napój kawowy i ziarna, z którego został dany napój sporządzony. Wykorzystuje recepturę i kalkuluje koszt kawy oraz danego napoju kawowego. Może pracować w podmiotach świadczących usługi przygotowania i podawania kawy (np. kawiarnie, restauracje, bary, domy weselne) jak również jako osoba prowadząca własną działalność gospodarczą w tym zakresie.
Informacje o kwalifikacji
Grupy osób, które mogą być zainteresowane uzyskaniem kwalifikacji
Kwalifikacją mogą być zainteresowani: <br>- uczniowie i studenci oraz absolwenci kierunków związanych np. z gastronomią, a w szczególności w zawodach kelnera, barmana, baristy lub someliera; <br>- pracownicy: kawiarni, restauracji, barów, domów weselnych, sklepów specjalistycznych z kawą, kawiarenek mobilnych, firm eventowych itp.; <br>- handlowcy w branży kawowej; <br>- osoby prowadzące własną działalność gospodarczą w zakresie związanym z przygotowaniem i podawaniem kawy; <br>- osoby, które ukończyły kursy lub szkolenia z zakresu przygotowania i podawania kawy; <br>- osoby, które chciałaby przekwalifikować się.
W razie potrzeby warunki, jakie musi spełniać osoba przystępująca do walidacji
Nie określa się.
Typowe możliwości wykorzystania kwalifikacji
Osoba posiadająca kwalifikację może znaleźć zatrudnienie w: <br>- sklepach specjalistycznych z kawą, <br>- kawiarniach <br>- cukierniach, <br>- kawiarniach sezonowych i mobilnych, <br>- restauracjach, <br>- hotelach i innych obiektach hotelarskich, <br>- w firmach eventowych, <br>- domach weselnych i bankietowych oraz na wszelkiego rodzaju bankietach, targach, weselach czy wydarzeniach biznesowych jako obsługa profesjonalnych stoisk i barów kawowych. <br><br>Posiadanie kwalifikacji wiąże się także z możliwością świadczenia ww. usług w ramach własnej działalności gospodarczej.
Okres ważności dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji i warunki przedłużenia jego ważności
Certyfikat wydawany jest bezterminowo.
Zapotrzebowanie na kwalifikację
Kwalifikacja nierozerwalnie wiąże się z serwowaniem posiłków gastronomicznych. Świadczy o tym najlepiej liczba obiektów oferujących takie usługi. Zgodnie z raportem z października 2019 r. opublikowanym przez Główny Urząd Statystyczny pod nazwą "Raport wewnętrzny 2018" w 2018 r. w Polsce funkcjonowało 69 829 placówek gastronomicznych w tym samych restauracji 19 675. Przychody tego sektora w 2018 r. wynosiły 43 166 700 000 zł. Dane na stronie https://analizarynku.eu/ wskazują, że w sezonie 2018-2019 zbiory kawy na świecie były ok. 7 proc. większe w stosunku do poprzedniego roku, a w kolejnych latach jej spożycie ma zwiększyć się o ok. 3 proc. Według analiz Banku BGŻ BNP Paribas w latach 2017/2018 światowa produkcja kawy wyniosła 159,8 mln 60 kg worków (USDA). <br><br>Kawa jest jednym z najbardziej popularnych napojów w Polsce - ponad 80% dorosłych Polaków deklaruje regularne picie kawy, znaczna część z nich sięga po nią co najmniej raz dziennie (według danych CBOS, nawet 60%), a aż 16% wypija kilka kaw każdego dnia. Już od kilku lat możemy obserwować zwiększone zapotrzebowanie na kawę. Polacy z roku na rok piją coraz więcej kawy i nic nie wskazuje na to, by w przyszłości miało się to zmienić, konsumenci stają się coraz bardziej świadomi, a co za tym idzie sięgają po lepszą kawę. <br><br>Wraz ze wzrostem świadomości rośnie też jakość podawanej kawy oraz wzrasta zapotrzebowanie na specjalistów, którzy ją przygotowują. Ciągłość nadążania za zmianami i jakością sprawiają, że obecnie jest bardzo duże zainteresowanie warsztatami, szkoleniami w tym obszarze (https://blog.bestwaybeans.pl/rynek-kawy-5-trendow-na-2020-rok/). Kawę poza domem pije 51% Polaków - wynika z badania Cafe Monitor ARC Rynek i Opinia. (Badanie zostało zrealizowane metodą CAWI (ankiety on-line na panelu badawczym epanel.pl) na łącznej próbie N=1713 osób w wieku 16-65 lat w dniach 5-21.06.2019 roku). <br><br>Zapotrzebowania na kwalifikację stanowi odpowiedź na bieżące oczekiwania pracodawców oraz podmiotów świadczących usługi przygotowywania i podawania kawy. Zapotrzebowanie na kwalifikację potwierdzają opinie zarówno pracodawców, jak i duża liczba chętnych zainteresowanych taką tematyką szkoleń. Ponadto zapotrzebowanie na odpowiednią jakość kawy znajduje swoje odzwierciedlenie w organizacji na różnego rodzaju eventach i spotkaniach, czy to biznesowych, czy o charakterze rodzinnym, barów kawowych z profesjonalną obsługą. Praktycznie w każdej restauracji lub restauracji hotelowej podaje się kawę, oraz w wielu barach i punktach gastronomicznych, co nam potwierdza zapotrzebowanie na specjalistów z potwierdzonymi wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami w tym zakresie. <br><br>Włączenie kwalifikacji do ZSK zwiększy świadomość osób ubiegających się o pracę w miejscach, w których serwis i jakość podawanej kawy ma niebagatelne znaczenie. Powstanie kwalifikacji zwiększy ponadto czytelność wymagań i oczekiwań dla pracodawców oraz dla osób uczących się i planujących rozwój kariery zawodowej. Instytucje lub firmy szkoleniowe będą miały możliwość przygotowywania kursów i szkoleń, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji włączonych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, w oparciu o opisy efektów uczenia się zawartych w opisie kwalifikacji.
Odniesienie do kwalifikacji o zbliżonym charakterze oraz wskazanie kwalifikacji ujętych w ZRK zawierających wspólne zestawy efektów uczenia się
Niniejsza kwalifikacja jest powiązana z kwalifikacją "Serwis napojów mieszanych i alkoholi" w aspekcie modelowania procesu podawania (serwisu) oraz w zakresie relacji i komunikacji z klientem. (Kod kwalifikacji w ZRK - 4C811900002). Istotną różnicą w przedmiotowej kwalifikacji jest to, iż odnosi się ona bezpośrednio do przygotowywania i podawania kawy, a wskazana powyżej kwalifikacja cząstkowa jest powiązana z przedmiotową kwalifikacją w aspekcie elementów pośrednich i procesów, które w ramach niej występują, ale nie odnosi się kompleksowo ani bezpośrednio do przygotowywania i podawania kawy oraz napojów kawowych. <br><br>W opisanych dotychczas kwalifikacjach nie ma żadnej odnoszącej się do działań związanych z przygotowaniem i podawaniem samej kawy oraz napojów kawowych. <br><br>Niniejsza kwalifikacja jest również powiązana z kwalifikacją zawodową "Kelner 513101" w zakresie umiejętności "HGT.01.4. Obsługiwanie gości". Kwalifikacje wykazują pewne podobieństwo w zakresie kompetencji związanych z serwowaniem napojów; historią kawy oraz wiedzą na temat składników potrzebnych do przygotowania poszczególnych napojów kawowych, jak również umiejętnością przygotowania poszczególnych napojów kawowych.
Wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację
1. Etapy weryfikacji<br /><br /> 1.1. Metody<br /> Na etapie weryfikacji dopuszczalne są następujące metody walidacji: test teoretyczny, obserwacja w warunkach symulowanych, prezentacja kawy i napojów kawowych, wywiad swobodny (rozmowa z komisją). Obserwacja wykonywanych zadań oraz prezentacja uzyskanych rezultatów powinna odbywać się zgodnie z arkuszem obserwacji i kryteriami oceniania. <br /><br />1.2. Zasoby kadrowe Komisja walidacyjna składa się minimum z dwóch członków, z których jeden pełni funkcję przewodniczącego komisji i ma decydujący głos. Przewodniczący komisji musi posiadać potwierdzoną i udokumentowaną wiedzę z zakresu kwalifikacji (np. ukończone szkolenie specjalistyczne, wykształcenie gastronomiczne). Każdy z członków komisji musi znać zasady przeprowadzania walidacji i stosowane metody. <br>Każdy z członków komisji musi spełniać przynajmniej jeden z następujących warunków: <br>- posiadać udokumentowane co najmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe w przygotowywaniu i podawaniu kawy i napojów kawowych zdobyte w okresie ostatnich 7 lat, <br>- posiadać udokumentowane co najmniej 5-letnie doświadczanie w prowadzeniu szkoleń lub walidacji w zakresie przygotowywania i podawania kawy i napojów kawowych. <br>Komisja walidacyjna musi spełniać łącznie powyższe warunki. <br /><br />1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne <br />Walidacja składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. <br>W pierwszej części - teoretycznej zastosowany jest test teoretyczny w formie elektronicznej lub tradycyjny w formie pakietu. <br>Część praktyczna następuje po pozytywnej weryfikacji części teoretycznej. W części praktycznej stosuje się metodę obserwacji w warunkach symulowanych. <br><br><br>Instytucja certyfikująca, o której mowa w art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 226), zapewnia: <br>- pomieszczenie umożliwiające samodzielną pracę, <br>- materiały niezbędne do przeprowadzenia walidacji, <br>- wydzielone stanowisko egzaminacyjne z dostępem do: <br>- bieżącej wody,<br>- środków czystości, <br>- składników i dodatków: <br> -- minimum dwa gatunki kaw (w tym arabikę i robustę), <br> -- mleko oraz napoje roślinne, <br> -- śmietanka 30% i 36%, bita śmietanka, <br>- dodatki do napojów kawowych pozwalające na wykonanie kaw wskazanych w kwalifikacji: <br> -- syropy (w tym: karmelowy, czekoladowy, miętowy, waniliowy, cynamonowy, pomarańczowy i cytrynowy), <br> -- przyprawy (w tym: cynamon, kardamon, kakao sproszkowane), <br> -- substancje słodzące (w tym: cukier biały, trzcinowy, ksylitol, słodzik, miód), whisky, lody konsumpcyjne, lód, <br>- sprzętu, naczyń i akcesoriów:<br> -- ekspres ciśnieniowy kolbowy z dyszą spieniającą,<br> -- ekspres przelewowy, <br> -- młynek żarnowy, <br> -- odbijak do kawy, <br> -- tamper, <br> -- wybrane urządzenie do alternatywnych metod przygotowywania kawy, w tym: kawiarka, chemex, frenchpress, shaker lub blender,<br>-- naczynia i akcesoria niezbędne do prezentacji i podania kaw i napojów kawowych wymienionych w efektach uczenia się. <br /><br />2. Identyfikowanie i dokumentowanie <br />Nie określa się wymogów dla etapu identyfikowania i dokumentowania efektów uczenia się.
Informacje dodatkowe
Podstawa prawna włączenia kwalifikacji do ZSK
Na podstawie Obwieszczenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 2023-04-27 r. w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej >Przygotowywanie i podawanie kawy oraz napojów kawowych< do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (Monitor Polski z dnia 2023-05-25 r., poz. 527)Data rozpoczęcia funkcjonowania kwalifikacji w ZSK
2024-01-01Orientacyjny nakład pracy potrzebny do uzyskania kwalifikacji (w godzinach)
40Termin dokonywania przeglądu kwalifikacji
Nie rzadziej niż raz na 10 latTermin następnego przeglądu kwalifikacji
2033-05-25Kod dziedziny kształcenia
811 - Hotele, restauracje i zbiorowe żywienieKod PKD (wg klasyfikacji 2007)
56.10.A - Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczneKod kwalifikacji (od 2020 roku)
14004Streszczenie opinii uzyskanych podczas konsultacji projektu kwalifikacji
W procesie włączania tej kwalifikacji rynkowej do ZSK dokonano korekty zestawów efektów uczenia się zgodnie z sugestiami specjalistów i ekspertów. Ponadto uwzględniono uwagi zgłaszane podczas konsultacji społecznych. Zespół ekspertów doprecyzował wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację.
Efekty uczenia się
Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się
Osoba posiadająca kwalifikację samodzielnie przygotowuje i podaję kawę oraz napoje kawowe na bazie gotowych receptur oraz na podstawie receptury do samodzielnie stworzonych kompozycji. Przygotowuje napoje, posługując się wiedzą z zakresu rodzajów ziarna, metod przygotowywania kaw, komponowanych na ich bazie napojów kawowych gorących i zimnych. Posługuje się specjalistycznym sprzętem do przygotowywania napojów kawowych oraz posiada wiedzę na temat ich użytkowania. Prezentuje i podaje przygotowane napoje kawowe, w tym charakteryzuje napój kawowy i ziarna, z którego został dany napój sporządzony. Wykorzystuje recepturę i sporządza kalkulację kosztową kawy oraz danego napoju kawowego.
Zestawy efektów uczenia się
1) Wiedza o kawie (ziarnach, pochodzeniu, rodzaju kaw i napojów kawowych)
Poszczególne efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
1. Charakteryzuje ziarna kawy
Kryteria weryfikacji:
- omawia historię i pochodzenie kawy,
- charakteryzuje i rozróżnia gatunki kaw (m.in. arabikę i robustę) ze względu na budowę, zawartość kofeiny i kwasowość,
- omawia etapy pozyskiwania ziarna kawowego i rozróżnia stopnie wypalenia kawy,
- omawia grubość mielenia ziarna w zależności od metody parzenia kawy (immersyjna, przelewowa, ciśnieniowa),
- omawia sposoby przechowywania ziaren kawy i dodatków.
2. Charakteryzuje kawy i napoje kawowe
Kryteria weryfikacji:
- omawia rodzaje kaw oraz napojów kawowych zimnych i gorących z dodatkami,
- omawia dodatki do kawy (np. mleko krowie, napój roślinny, mleko skondensowane, śmietanka, cukier, posypki, czekolada, alkohol),
- omawia alternatywne metody parzenia kawy.
3. Charakteryzuje sposoby przygotowania oraz podania kawy i napojów kawowych
Kryteria weryfikacji:
- omawia urządzenia (ekspres ciśnieniowy kolbowy, ekspres przelewowy) i akcesoria do przygotowywania kawy (młynek żarnowy, odbijak do kawy, tamper, frenchpress, chemex, dripper, aeropress, kafetierkę),
- omawia przygotowanie ciśnieniowego ekspresu kolbowego do parzenia kawy,
- omawia parametry espresso i czynniki wpływające na jakość espresso,
- omawia zasady i technikę spieniania mleka oraz napojów roślinnych do poszczególnych rodzajów kaw,
- omawia zasady i techniki sztuki latte art.
2) Przygotowywanie i podawanie kawy
Poszczególne efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
1. Kalkuluje cenę kawy i napoju kawowego
Kryteria weryfikacji:
- przygotowuje kalkulację cenową dla wybranej kawy lub napoju kawowego,
- przygotowuje recepturę i kalkulację cenową dla własnej kompozycji kawowej.
2. Przygotowuje sprzęt do parzenia kawy
Kryteria weryfikacji:
- przygotowuje ekspres i młynek do pracy (sprawdza czystość grupy, dyszy do spieniania mleka, kontroluje wskaźniki temperatury i ciśnienia, czystość odbijaka i tampera),
- sprawdza ustawienie grubości mielenia ziarna,
- przygotowuje sprzęt do alternatywnych metod sporządzania kaw (stan techniczny, czystość, kompletność wszystkich elementów),
- przygotowuje naczynia i sprzęt do spieniania mleka,
- przygotowuje naczynia do podania kawy i napojów kawowych,
- czyści i konserwuje ekspres kolbowy po zakończeniu pracy (stosuje środki do czyszczenia) grupy i kolby z filtrem,
- sprząta stanowisko pracy.
3. Przygotowuje kawy i napoje kawowe
Kryteria weryfikacji:
- przygotowuje espresso, doppio, ristretto, lungo,
- przygotowuje caffe americano,
- przygotowuje cappuccino, cafe latte, cafe latte macchiato i latte macchiato z syropem, espresso macchiato, espresso con panna, caffe mocha,
- przygotowuje kawę mrożoną, caffe affogato,
- przygotowuje caffe crema,
- przygotowuje irish coffee,
- przygotowuje własną kompozycję kawową,
- przygotowuje mleko (np. spienia) do określonego rodzaju napoju kawowego,
- dobiera dodatki do napojów kawowych,
- dekoruje napoje kawowe,
- dobiera naczynia do podania napoju kawowego,
- stosuje zasady dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) i higienicznej (GHP).
4. Serwuje kawy i napoje kawowe
Kryteria weryfikacji:
- dobiera naczynia i akcesoria (np. słomki, łyżeczki, mieszadełka) do podania kawy i napojów kawowych,
- przygotowuje kawę i napój kawowy do podania konsumentowi zgodnie z zasadami obsługi gości,
- prezentuje kawę lub napój kawowy konsumentowi,
- podaje kawę i napoje kawowe zgodnie z zasadami i technikami obsługi konsumentów (kolejność, kierunki i strony obsługi).
Instytucje certyfikujące i podmioty powiązane z kwalifikacją
# | Instytucje certyfikujące (IC) | Instytucje walidujące |
---|---|---|
1 |
Zofia Leś UNLIMITED
|
|
2 |
Fundacja VCC
|
|
3 |
Open Bar Tomasz Szczęsny
|