Pilotowanie imprez turystycznych

Kwalifikacją mogą być zainteresowani: - studenci oraz absolwenci kierunków związanych np. z turystyką, rekreacją, geografią, lingwistyką, kulturoznawstwem; - pracownicy biur podróży; - pasjonaci turystyki, osoby hobbystycznie zajmujące się planowaniem usług turystycznych; - osoby, które chciałyby zdobyć nową kwalifikację w możliwie krótkim czasie.

Brak warunków

Osoba posiadająca kwalifikację "Pilotowanie imprez turystycznych", po spełnieniu wymogów zawartych w przepisach prawa powszechnego, może znaleźć zatrudnienie przy realizacji imprez turystycznych jako pilot wycieczek. W przypadku realizacji imprez turystycznych za granicą lub dla turystów z zagranicy niezbędna może być znajomość języka obcego pozwalająca na realizację zadań zawodowych (rekomendowany poziom biegłości min. B2 zgodnie z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy). Posiadanie kwalifikacji "Pilotowanie imprez turystycznych" umożliwia: - pozyskiwanie zleceń na pilotowanie imprez turystycznych organizowanych w Polsce i za granicą, - wyspecjalizowanie się w obsłudze różnych rodzajów imprez turystycznych; - doskonalenie wiedzy merytorycznej związanej z różnymi dziedzinami wiedzy np. z historią, geografią, sztuką oraz rozwijanie kompetencji społecznych, np. asertywności.

Certyfikat ważny jest przez 5 lat. Po upływie tego czasu, aby przedłużyć ważność certyfikatu, jego posiadacz musi udowodnić, że wykonywał czynności związane z zawartymi w kwalifikacji efektami uczenia się przez minimum 50 dni w ww. okresie. Przedłużenie ważności certyfikatu jest bezpłatne.

Zgodnie z wnioskami zawartymi w raporcie „Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski w I półroczu 2016 r.”, opracowanym przez Ministerstwo Sportu i Turystyki na podstawie badań przeprowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny, Polacy w wieku 15 i więcej lat w I półroczu 2016 r. uczestniczyli w 17,5 mln krajowych podróży turystycznych i w 4,7 mln turystycznych podróży za granicę, czyli podróżach połączonych z co najmniej jednym noclegiem poza granicami kraju. Celem ponad 51% zagranicznych wyjazdów Polaków była turystyka wypoczynkowa i poznawcza. Prawie 1/4 tych wyjazdów została zorganizowana przez biuro podróży (całkowicie 21,3%, częściowo 2,9%), prowadzące działalność jako organizator turystyki. Zgodnie z Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz.U. z 2014 r., poz. 196, z późn. zm.), zwanej dalej “Ustawą”, „Organizator turystyki jest obowiązany zapewnić klientowi uczestniczącemu w imprezie turystycznej opiekę osoby reprezentującej organizatora turystyki” (art. 30 pkt. 1). To zobowiązanie realizuje pilot wycieczek działający na rzecz organizatora turystyki. Zadania pilota wycieczek są zdefiniowane w Ustawie, w art. 20 ust. 3: „Do zadań pilota wycieczek należy czuwanie, w imieniu organizatora turystyki, nad sposobem świadczenia usług na rzecz klientów, przyjmowanie od nich zgłoszeń dotyczących związanych z tym uchybień, sprawowanie nad klientami opieki w zakresie wynikającym z umowy, wskazywanie lokalnych atrakcji oraz przekazywanie podstawowych informacji dotyczących odwiedzanego kraju i miejsca” oraz art. 22: „Pilotem wycieczek może być osoba, która: a. ukończyła 18 lat, b. nie była karana za przestępstwo umyślne lub inne popełnione w związku z wykonywaniem zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, c. posiada wykształcenie średnie”. Do końca 2013 r., aby móc wykonywać zadania pilota wycieczek, należało spełniać jeszcze dwa wymagania: ukończyć szkolenie teoretyczne i praktyczne dla kandydatów na pilotów wycieczek prowadzone według programu opublikowanego w rozporządzeniu do Ustawy oraz zdać egzamin państwowy. Po spełnieniu ówczesnych wymagań osoba, która chciała wykonywać zadania pilota wycieczek, otrzymywała uprawnienia pilota wycieczek wydawane przez urzędy marszałkowskie wraz z legitymacją i identyfikatorem pilota wycieczek. Ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz. U. z 2013 r., poz. 829), która weszła w życie 01.01.2014 r., wprowadzono zmianę do ustawy o usługach turystycznych polegającą na zniesieniu obowiązku odbycia szkolenia regulowanego Rozporządzeniem do Ustawy, zdania egzaminu oraz uzyskania uprawnień wydawanych przez marszałka województwa niezbędnych do wykonywania zawodu pilota wycieczek. Od tego momentu urzędy marszałkowskie przestały organizować egzaminy państwowe dla kandydatów na pilotów wycieczek, wydawać uprawnienia wraz z legitymacjami i identyfikatorami pilota wycieczek, zarówno dla adeptów pilotowania imprez turystycznych, jak i tych, które chciałyby przedłużyć ważność identyfikatora lub uzyskać duplikat legitymacji. Niemniej według wyników badania ex-post tzw. ustawy deregulacyjnej przeprowadzonego przez Polską Izbę Turystyki w terminie 16.06–07.07.2015 r. w grupie 1380 respondentów: pilotów wycieczek, przewodników turystycznych i organizatorów turystyki, 83% respondentów (N=1145) zadeklarowało, że zadania pilota wycieczek powinny być wykonywane przez osobę, która potwierdziła swoje kwalifikacje poprzez zdanie egzaminu dla kandydatów na pilotów wycieczek. Jak zapisano w „Białej księdze ustawy o usługach turystycznych” (Ministerstwo Sportu i Turystyki, „Biała księga ustawy o usługach turystycznych”, Warszawa 2015, s. 79).: „W odpowiedzi na zniesienie dotychczas funkcjonujących mechanizmów ochrony jakości usług, jakimi były regulacje krajowe, [...] środowisko pilotów wycieczek podjęło działania samoregulacyjne na rzecz opracowania oddolnych systemów certyfikacji usługodawców. Należy jednak podkreślić, iż w polskiej branży turystycznej brak jest jednej silnej organizacji zrzeszającej [...] pilotów wycieczek, natomiast funkcjonuje wiele mniejszych organizacji, z których wybrane zaczęły tworzyć własne systemy certyfikacyjne, które nie przystają do siebie wzajemnie. Brak jest zatem spójnego systemu czy mechanizmu, który miałby swoją rozpoznawalną markę zarówno wśród usługodawców, jak i usługobiorców, a tym samym mógłby stanowić narzędzie rzeczywistego zarządzania jakością usług [...] pilockich”. Włączenie kwalifikacji „Pilotowanie imprez turystycznych” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji będzie istotne dla trzech grup interesantów: a. osób chcących nabyć i potwierdzić efekty uczenia się opisane w kwalifikacji, b. organizatorów turystyki zatrudniających pracowników do realizacji imprez turystycznych, c. instytucji lub firm szkoleniowych kształcących w obszarach związanych z kwalifikacją. Osoby chcące nabyć i potwierdzić efekty uczenia się opisane w kwalifikacji będą mogły łatwiej porównać i ocenić ofertę kursów i szkoleń dotyczących kwalifikacji, a tym samym trafniej wybrać instytucję lub firmę szkoleniową przygotowującą do nabycia kwalifikacji. W sposób bardziej zrozumiały będą mogły przedstawić otrzymaną kwalifikację pracodawcom na polskim i europejskim rynku pracy. Organizatorzy turystyki będą mogli obniżyć koszty prowadzenia rekrutacji i łatwiej ocenić kompetencje kandydatów zgłaszających się do pracy, a tym samym ograniczyć ryzyko kosztownych błędów przy rekrutacji. Instytucje lub firmy szkoleniowe będą miały możliwość przygotowywania kursów i szkoleń, które prowadzą do uzyskania kwalifikacji włączonych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, w oparciu o opisy efektów uczenia się zawartych w opisie kwalifikacji. Włączenie kwalifikacji do ZSK przyczyni się także do realizacji propozycji Ministerstwa Sportu i Turystyki związanych z ochroną rynku usług pilotów wycieczek: „Z uwagi na ogólnoeuropejską tendencję przenoszenia nacisku z weryfikacji procesu kształcenia i szkolenia na weryfikację efektów uczenia się, rekomendowane byłoby przywrócenie obowiązku zdania zestandaryzowanego egzaminu kwalifikacyjnego, przy pominięciu obowiązku odbycia szkolenia. Rozwiązanie to w najwyższym stopniu i najszerszym zakresie terytorialnym spośród proponowanych rozwiązań legislacyjnych zapewniłoby ochronę rodzimego rynku pracy w skali kraju, przy zmniejszonym [...] ryzyku lobbingu branży turystycznej na rzecz utrudniania wejścia do zawodu nowym usługodawcom z uwagi na rozwiązania wprowadzane na poziomie centralnym [...]. Rozwiązanie to zapewniłoby najbardziej rozpoznawalny wśród usługobiorców i usługodawców system zapewnienia jakości” („Biała księga ustawy o usługach turystycznych”, s. 145) oraz wpisałoby się w cele i zadania wymienione w „Programie Rozwoju Turystyki do 2020 r.; Cel operacyjny 2: Wzmocnienie aktywności społecznej i przedsiębiorczości w sektorze turystyki, zwiększenie kompetencji kadr w zarządzaniu przedsiębiorczością turystyczną [...]; Zadanie 2.2. Wsparcie rozwoju systemów certyfikacji i zarządzania w sektorze turystyki; Zadanie 2.3; Włączenie obszaru turystyki do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji” (Ministerstwo Sportu i Turystyki, „Program Rozwoju Turystyki do 2020 r.”, s. 38). Włączenie kwalifikacji „Pilotowanie imprez turystycznych” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji może być pomocne osobom chcącym nabyć i potwierdzić efekty uczenia się opisane w kwalifikacji, organizatorom turystyki zatrudniającym pracowników do realizacji imprez turystycznych oraz instytucjom lub firmom szkoleniowych kształcącym w obszarach związanych z kwalifikacją. Nie przywraca jednak regulacji zawodu pilota wycieczek, w zakresie obowiązującym do 31.12.2013 r., bowiem potwierdzenie kwalifikacji nie jest konieczne, aby powierzać lub wykonywać zadania pilota wycieczek wymienione w Ustawie o usługach turystycznych.

Kwalifikacja "Pilotowanie imprez turystycznych" wykazuje podobieństwa z kwalifikacją cząstkową "Planowanie i realizacja imprez turystycznych (T.13)" poprzez częściowo wspólne efekty uczenia się z zakresu „Planowania i kalkulacji kosztów imprez i usług turystycznych” (efekty uczenia się dotyczące wykorzystywania wiedzy z zakresu geografii turystycznej Polski i świata, korzystania z map geograficznych i innych źródeł informacji) oraz „Realizacji imprez i usług turystycznych” (efekty uczenia się dotyczące przestrzegania zasad obsługi klienta, współpracy z usługodawcami w zakresie realizacji imprez i usług turystycznych). Wiele z efektów uczenia się wskazanych dla kwalifikacji "Pilotowanie imprez turystycznych" będzie zbieżnych z efektami uczenia się wymaganymi dla kwalifikacji związanych z przewodnictwem turystycznym. Różnice między kwalifikacjami o zbliżonym charakterze Efekty uczenia się zawarte w kwalifikacji T.13 obejmują przede wszystkim kompetencje charakterystyczne dla stacjonarnego pracownika biura turystycznego, w tym: - planowania i kalkulacji kosztów imprez i usług turystycznych; - rezerwacji imprez i usług turystycznych. Natomiast kwalifikacja "Pilotowanie imprez turystycznych" skupia się na przygotowaniu się do realizacji i realizacji imprezy turystycznej. W kwalifikacji "Pilotowanie imprez turystycznych" wymagany zakres wiedzy i umiejętności jest węższy i bardziej szczegółowy niż ten zawarty w kwalifikacji T.13. Natomiast kompetencje społeczne tj. odpowiedzialność, samodzielność, odporność na stres niezbędne w pilotowaniu imprez turystycznych mogą mieć większe znaczenie dla skutecznego wykonywania powierzonych zadań niż w odniesieniu do kwalifikacji T.13. Jednocześnie kwalifikacja "Pilotowanie imprez turystycznych" wskazuje na umiejętności, które nie zostały opisane w kwalifikacji T.13, bezpośrednio związane z przygotowaniem realizacji i pilotowaniem imprezy turystycznej (efekty uczenia się dotyczące opracowania planu imprezy turystycznej, kompletowania informacji organizacyjnych i krajoznawczych dotyczących imprezy turystycznej, realizowania programu imprezy turystycznej, kontrolowania i nadzorowania przebiegu imprezy turystycznej, sprawowania opieki nad uczestnikami imprezy turystycznej).

Metody stosowane w walidacji. Na etapie weryfikacji muszą być wykorzystywane następujące metody weryfikacji: - test wiedzy (w formie pisemnej lub ustnej) oraz - obserwacja w warunkach symulowanych (np. prezentacja próbki pracy, case study, symulacja rozmowy z uczestnikiem imprezy turystycznej), z zastrzeżeniem, że umiejętność "Realizuje program imprezy turystycznej", musi być weryfikowana poprzez obserwację prowadzoną w naturalnych warunkach terenowych i obejmującą prowadzenie fragmentu trasy pieszej i autokarowej.   Zasoby kadrowe Osoba projektująca walidację dla kwalifikacji "Pilotowanie imprez turystycznych" musi: - udokumentować posiadanie wyższego wykształcenia; - udokumentować wykonywanie zadań pilota wycieczek w ciągu minimum 10 lat bezpośrednio poprzedzających projektowanie walidacji; - udokumentować doświadczenie w prowadzeniu zajęć z zakresu efektów uczenia się opisanych w kwalifikacji "Pilotowanie imprez turystycznych" oraz weryfikowaniu wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych związanych z pilotowaniem imprez turystycznych (w tym prowadzeniu egzaminów w ramach edukacji formalnej i pozaformalnej) poprzez przedłożenie między innymi umów o pracę, zlecenia, zaświadczeń, referencji; - udokumentować wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne z zakresu projektowania walidacji i stosowania metod walidacji zgodnych z celami walidacji i zasadami Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, w tym weryfikowania osiągnięcia efektów uczenia się; - aktualizować co najmniej raz na 5 lat posiadaną wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne z zakresu projektowania walidacji i stosowania metod walidacji, w tym weryfikowania osiągnięcia efektów uczenia się. Aktualizacja tych kompetencji musi być udokumentowana. Walidację kwalifikacji "Pilotowanie imprez turystycznych" prowadzi Komisja złożona z trzech egzaminatorów uprawnionych do prowadzenia walidacji dla kwalifikacji. Listy egzaminatorów tworzą podmioty przeprowadzające walidację. Aby zostać wpisanym na listę egzaminatorów należy: - udokumentować wykonywanie zadań pilota wycieczek w ciągu minimum 10 lat bezpośrednio poprzedzających wpis na listę egzaminatorów; - udokumentować doświadczenie w prowadzeniu zajęć z zakresu efektów uczenia się opisanych w kwalifikacji "Pilotowanie imprez turystycznych" oraz weryfikowaniu wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych związanych z pilotowaniem imprez turystycznych (w tym prowadzeniu egzaminów w ramach edukacji formalnej i pozaformalnej); - udokumentować wiedzę, umiejętności i kompetencje z zakresu stosowania metod walidacji, a także weryfikowania osiągnięcia efektów uczenia się, zgodnych z celami walidacji i zasadami Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji; - aktualizować co najmniej raz na 5 lat posiadaną wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne z zakresu stosowania metod walidacji, w tym weryfikowania osiągnięcia efektów uczenia się. Aktualizacja tych kompetencji musi być udokumentowana.   Sposób prowadzenia walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne niezbędne do prawidłowego prowadzenia walidacji. Walidacja składa się z części stacjonarnej i niestacjonarnej. Podczas części stacjonarnej instytucja prowadząca walidację jest zobowiązana do zapewnienia sali, w której kandydaci mają możliwość indywidualnej pracy. Podczas części niestacjonarnej instytucja prowadząca walidację jest zobowiązana zapewnić autokar potrzebny do poprowadzenia fragmentu trasy autokarowej. Podczas całego egzaminu instytucja prowadząca walidację jest zobowiązana zapewnić materiały kartograficzne, urządzenia do nawigacji i systemy nagłośnienia, z których mogą korzystać osoby przystępujące do egzaminu. Instytucja prowadząca walidację ma obowiązek ubezpieczenia uczestników egzaminu od następstw nieszczęśliwych wypadków.

W ramach poszczególnych etapów procesu włączania niniejszej kwalifikacji rynkowej do ZSK: 1) przeprowadzono konsultacje z zainteresowanymi środowiskami, tj.: stowarzyszeniami, urzędami marszałkowskimi, organizacjami i izbami związanymi z rynkiem usług turystycznych; 2) zasięgnięto opinii specjalistów w sprawie społeczno-gospodarczej potrzeby włączenia proponowanej kwalifikacji rynkowej do ZSK; 3) powołano ekspertów do oceny efektów uczenia się oraz przypisania poziomu PRK dla kwalifikacji. Na podstawie zebranych opinii od poszczególnych podmiotów, specjalistów i ekspertów reprezentujących branżę gospodarki turystycznej, dokonano oceny efektów uczenia się wymaganych dla kwalifikacji, adekwatności wymagań dotyczących walidacji oraz celowości włączenia kwalifikacji rynkowej do ZSK. W wyniku niniejszych etapów prac, poszczególne treści zawarte w złożonym do Ministra Sportu i Turystyki wniosku, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy, zostały zmienione, uzupełnione lub usunięte. W konsekwencji ostateczny kształt uzgodnionych i przyjętych zmian dotyczył następujących zagadnień: 1) zapisów dotyczących efektów uczenia się, pogrupowanych w zestawy wraz z kryteriami weryfikacji, tak, aby dokładniej odpowiadały poszczególnym składnikom opisu PRK; 2) przypisania poziomu PRK dla niniejszej kwalifikacji; 3) orientacyjnego kosztu uzyskania dokumentu; 4) warunków, jakie musi spełniać osoba przystępująca do walidacji; 5) wymagań dotyczących walidacji, w tym kadry zaangażowanej w proces walidacji. Przedstawiciele środowiska branżowego wyrazili pogląd, iż włączenie niniejszej kwalifikacji do ZSK uporządkuje rynek szkoleń, stworzy warunki do podniesienia jakości świadczenia usług turystycznych. W przedłożonych opiniach zainteresowane środowiska pozytywnie oceniły włączenie niniejszej kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji podkreślając, iż kwalifikacja ta swoim zakresem odpowiada na potrzeby rynku usług turystycznych. W opinii środowiska branżowego zapewnienie określonego standardu, jakości i poziomu szkolenia w obszarze nabywania tej kwalifikacji oraz adekwatnej walidacji i certyfikacji kandydatów pozwoli na zabezpieczenie stałego dopływu profesjonalnych kadr w sektorze usług turystycznych.