Doradztwo i kontrola w zakresie BHP

Studia podyplomowe adresowane są do osób planujących podjęcie pracy w służbach bhp lub planujących wykonywać zadania tych służb, jako pracownicy zatrudnieni przy innej pracy lub jako osoby świadczące usługi z zakresu bhp. W studiach mogą uczestniczyć osoby posiadające ukończone studia pierwszego lub drugiego stopnia.

Ukończenie studiów podyplomowych zapewnia uzyskanie kwalifikacji niezbędnych do pełnienia obowiązków pracowników służb BHP (zgodne z wymaganiami Rozporządzenia w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 2 września 1997 r., Dz.U. 1997 nr 109 poz. 704 z późn. zm.), dzięki którym można pracować w jednoosobowej lub wieloosobowej komórce służby bhp na stanowisku: - inspektora do spraw BHP, - starszego inspektora do spraw BHP, - specjalisty do spraw BHP po rocznym stażu pracy w służbie bhp, - starszego specjalisty do spraw BHP po 3-letnim stażu pracy w służbie bhp, - głównego specjalisty do spraw BHP po 5-letnim stażu pracy w służbie bhp, - kierownika wieloosobowej komórki organizacyjnej po rocznym stażu pracy w służbie bhp, lub będąc zatrudnionym przy innej pracy można u swego pracodawcy wykonywać zadania służby bhp (art. 23711 Kodeksu Pracy). Absolwent po rocznym stażu w służbie bhp może świadczyć usługi jako specjalista spoza zakładu pracy, wykonując zadania służby bhp (§4, ust. 4 Rozporządzenia w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 2 września 1997 r., Dz.U. 1997 nr 109 poz. 704 z późn. zm.).

Absolwent studiów podyplomowych uzyskuje uprawnienia do zatrudnienia w służbie bhp na stanowisku starszego inspektora do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy przewidziane Rozporządzeniem w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 2 września 1997 r. § 4 ust. 2 pkt 2 (Dz.U. 1997 nr 109 poz. 704 z późn. zm.).

Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy (art.237) każdy pracodawca ma obowiązek tworzenia służby bhp lub powierza jej zadania osobie pracującej na innym stanowisku bądź specjaliście spoza zakładu. Niezależnie od przyjętej formy, realizacją zadań służb bhp mogą zajmować się tylko osoby spełniające wymagania określone w rozporządzeniu z dnia 2 listopada 2004 r. (Dz.U.nr 246 poz.2468). Według rozporządzenia uprawnienia te uzyskują m.in. absolwenci studiów podyplomowych z zakresu bhp. W sektorze małych i średnich firm, które stanową ok. 99,8% wszystkich przedsiębiorstw w Polsce (ok. 1,8 mln), głównym trendem wypełnienia wymagań przytoczonych wyżej przepisów jest powierzanie kompleksowej obsługi BHP pracownikom firm zewnętrznych (outsourcing bhp) lub własnym pracownikom zatrudnionym przy innej pracy, którzy w przypadku braku wymaganych kwalifikacji kierowani są na studia podyplomowe z zakresu bhp. W kontekście rozwoju nowych technologii i wynikającej z niego specyfiki stanowisk pracy doceniane jest doświadczenie zawodowe, które nabyli ci pracownicy w pierwszym z wykonywanych zawodów, a które zostało uzupełnione umiejętnościami rozwijanymi podczas studiów podyplomowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Przynależne do służby bhp funkcje doradczo - kontrolne pełnione przez takich pracowników mają rzetelne podstawy i stanowią dla pracodawcy wiarygodne źródło informacji o stanie bhp w zakładzie, a zalecane działania profilaktyczne są uzasadnione i przyczyniają się do ograniczenia kosztów społecznych wynikających z wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji (ZRK) kwalifikacjami o podobnym charakterze są: 1) Dyplom ukończenia studiów I stopnia na kierunku Bezpieczeństwo i higiena pracy (6 poziom PRK), 2) Dyplom ukończenia studiów II stopnia na kierunku Bezpieczeństwo i higiena pracy (7 poziom PRK), 3) Zarządzanie bezpieczeństwem w środowisku pracy (MS.12; Z.13 – 4 poziom PRK), 4) Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy (7 poziom PRK) – Wydział ZiIP Politechniki Łódzkiej. Kwalifikację cząstkową „Doradztwo i kontrola w zakresie BHP” mogą uzyskać osoby mające inny zawód, uzyskany w ramach szkolnictwa wyższego. Kwalifikacje z punktów 1 i 2 są kwalifikacjami pełnymi, nadawanymi po ukończeniu studiów I lub II stopnia, którymi zainteresowane są osoby posiadające świadectwo dojrzałości, w większości nie funkcjonujące jeszcze na rynku pracy (studia I stopnia) lub chcące pogłębić swoją wiedzę i umiejętności (studia II stopnia). Opisywana kwalifikacja i kwalifikacje z p.1 i 2 dają takie same możliwości zatrudnienia w służbie bhp. Na studiach I stopnia oprócz przedmiotów merytorycznie bezpośrednio związanych z zagadnieniami bhp, są także przedmioty dotyczące podstaw teoretycznych zjawisk i procesów oraz zapewniające uzyskanie umiejętności językowych. Zakłada się, że ten zakres kompetencji uczestnicy studiów podyplomowych „Doradztwo i kontrola w zakresie BHP” osiągnęli na wcześniej ukończonych studiach I lub II stopnia. Punkt 3 przedstawia kwalifikację cząstkową nadawaną w ramach systemu oświaty absolwentom szkół policealnych, którzy złożyli egzamin przed okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi, potwierdzający kwalifikacje zawodowe technika bezpieczeństwa i higieny pracy. Zainteresowani tą kwalifikacją są absolwenci ogólnokształcących szkół średnich. Dla techników bhp możliwości awansu w służbach bhp kończą się na stanowisku starszego inspektora bhp, natomiast opisywana kwalifikacja daje możliwość pracy na wyższych stanowiskach. Efekty uczenia się kwalifikacji z p.3 są podobne do opisywanej kwalifikacji. Różnice występują w poziomie osiąganych efektów: kwalifikacja z p.3 posiada 4 poziom PRK natomiast opisywana 6-ty. Zestawy efektów uczenia się wskazane w kwalifikacji cząstkowej z p.4 zawierają dwa bloki znacznie szerzej zajmujące się tematyką zarządzania bhp oraz ergonomią środowiska pracy w stosunku do opisywanej kwalifikacji. Uzyskaniem kwalifikacji (p.4) bardziej zainteresowana powinna być kadra kierownicza i pracownicy dużych przedsiębiorstw, w których funkcjonują systemy zarządzania i rozbudowane komórki służb bhp. Pozostałe zestawy efektów uczenia się są podobne. Może to stanowić podstawę dla instytucji nadającej kwalifikację „Zarządzanie BHP” do uznania niektórych efektów za osiągnięte osobom posiadającym kwalifikację „Doradztwo i kontrola w zakresie BHP”.