Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy

Kwalifikacją mogą być zainteresowani uczniowie szkół branżowych I i II stopnia oraz techników o profilu mechanicznym i motoryzacyjnym, którzy chcą uzyskać dodatkowe kwalifikacje. Kwalifikacją mogą być również zainteresowane osoby, które w sposób nieformalny zdobywały doświadczenie w zakresie opisanych efektów uczenia się i chciałyby je potwierdzić. Kwalifikacją mogą być również zainteresowane osoby posiadające kwalifikację "Przygotowywanie pojazdów do lakierowania naprawczego - pomocnik lakiernika" oraz osoby z branży pokrewnych, np. blacharze samochodowi, którzy często przygotowują karoserię do lakierowania naprawczego lub przeprowadzają całkowity proces naprawy lakierniczej. Kwalifikacją mogą być również zainteresowane osoby poszukujące nowych, atrakcyjnych możliwości rozwoju zawodowego, w tym osoby wkraczające na rynek pracy.

Zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy w lakiernictwie.

Osoby posiadające kwalifikację "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy" mogą pracować na stanowisku lakiernika samochodowego w zakładach lakierniczych, firmach produkcyjnych zajmujących się zabezpieczeniem antykorozyjnym, lakierowaniem, renowacją aut zabytkowych, firmach transportowych, itd. Mogą również nadzorować procesy lakiernicze zachodzące w miejscach zatrudnienia.

Certyfikat ważny jest 10 lat. Warunkiem przedłużenia jest przedstawienie dowodów potwierdzających minimum 6-letnie wykonywanie prac na stanowisku lakiernika w okresie ważności certyfikatu.

Branża automotive jest jednym z najsilniej i najbardziej dynamicznie rozwijających się sektorów polskiej gospodarki. Dynamiczny rozwój sektora przekłada się na deficyt wykwalifikowanych lakierników, który jest odczuwalny w wielu regionach Polski [Portal Warsztat.pl, https://warsztat.pl/dzial/10-lakiernictwo-i-blacharstwo/artykuly/coraz-mniej-wykwalifikowanych-lakiernikow-coraz-wi,55507, dostęp: 05.05.2019]. Potwierdzają to dane zawarte w barometrze zawodów, zgodnie z którym w całym kraju utrzymuje się zapotrzebowanie na lakierników. Warto podkreślić, iż niedobór lakierników występuje pomimo dużej liczby absolwentów szkół zawodowych (Barometr Zawodów 2019, https://barometrzawodow.pl/userfiles/Barometr/2019/raport_ogolnopolski_pl.pdf, dostęp: 05.05.2019] oraz liczby wchodzących na rynek pracy młodocianych pracowników (1145 osób) i dorosłych (213 osób), przygotowujących się w ramach rzemiosła do wykonywania zawodu [dane ZRP za 2017 rok]. Wg danych ZRP z lat 2011-2017 młodocianych pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego w rzemieślniczych zakładach dla zawodów lakiernik i lakiernik samochodowy było odpowiednio około 8200 i 2000. Warto zauważyć, że w obydwu przypadkach występuje trend malejący. Dla lakiernika takich osób w 2011 było 1887 a w 2017 - 1154, a lakierników samochodowych odpowiednio 425 i 213. Wg danych Związku Rzemiosła Polskiego w egzaminach czeladniczych w 2017 roku kwalifikacje zdobyło 670 osób (lakiernik i lakiernik samochodowy) w tym z wolnego naboru 60 osób. Natomiast kwalifikację mistrzowską zdobyły w 2017 roku 54 osoby (źródło https://ewr.zrp.pl/#/informacje/relacje-z-dzialalnosci-egzaminacyjnych, dostęp: 10.05.2019). Liczba osób uzyskujących kwalifikacje w szkołach branżowych oraz w rzemiośle nie odpowiada na stale rosnące zapotrzebowanie na osoby wykonujące prace lakiernicze. Tylko w maju 2019 roku na portalach internetowych pojawiło się około 550 nowych ogłoszeń o pracę dla lakierników (portale gazeta.pl, pracuj.pl, olx.pl, gumtree.pl, etc). Możemy przyjąć, że pracownicy z kwalifikacjami lakiernika również poszukiwani są w inny sposób np. poprzez urzędy pracy lub drogą nieformalną. Od wielu lat obserwujemy stały wzrost liczby zarejestrowanych pojazdów w naszym kraju. W 2017 roku w bazie CEPIK widniało ponad 28,6 mln pojazdów. W 2019 roku zarejestrowano o 1,7% więcej pojazdów niż w analogicznym okresie 2018 roku. Niestety zwiększone natężenie ruchu przekłada się na rosnącą liczbę zdarzeń drogowych. O ile liczba wypadków drogowych systematycznie spada i w 2017 wyniosła 32 760 to liczba kolizji drogowych stale rośnie i w tym samym roku przekroczyła 436 tysięcy (Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2017 r. KRBRD). Potwierdza to wzrost liczby usług lakierniczych. Dane dotyczące funkcjonowania warsztatów samochodowych w Polsce, wskazują na zmniejszenie ich liczby przy jednoczesnym zwiększeniu pracowników w poszczególnych placówkach. Związane jest to ze wzrostem liczby klientów w 44% warsztatów. Właściciele warsztatów w kontekście prowadzonej działalności wskazują na problem braku wykwalifikowanych pracowników, którzy preferują pracę w rozwiniętych gospodarkach państw Europy Zachodniej [Edyta Zielińska CZYNNIKI DETERMINUJĄCE ROZWÓJ WARSZTATÓW SAMOCHODOWYCH W POLSCE, Autobusy 12/2107 str. 671]. W przeciągu ostatnich kilkunastu lat nastąpił znaczny wzrost ilości oraz typów i rodzajów produkowanych i oferowanych warsztatom lakierów samochodowych (wg danych jednego z producentów wyrobów lakierniczych firmy NOVOL co roku pojawia się około 20 nowych wyrobów lakierniczych). Są to między innymi nowe receptury kolorów oparte na zaawansowanych pigmentach, lakiery ceramiczne o podwyższonej odporności na zarysowania, produkty utwardzane promieniowaniem UV, podłoża do lakierowania itp. Mnogość wprowadzanych do użytku rodzajów lakierów spowodowana była przede wszystkim koniecznością dostosowania produkowanych lakierów i sposobów pokrywania nimi nadwozi samochodowych w trakcie prowadzonych prac blacharsko-lakierniczych do wprowadzanych stopniowo przepisów dotyczących ograniczania emisji lotnych związków organicznych, powstających w wyniku stosowania rozpuszczalników w farbach i lakierach samochodowych. Wprowadzenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/42/WE z dnia 21 kwietnia 2004 r. (w sprawie ograniczeń emisji lotnych związków organicznych w wyniku stosowania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz produktach do odnawiania pojazdów) powoduje konieczność rozszerzenia kwalifikacji lakiernika samochodowego o nowe elementy związane z ochroną środowiska i gospodarką odpadami lakierniczymi. Obowiązujące przepisy wymusiły, bowiem zakaz wprowadzania do obrotu produktów przekraczających dopuszczalną maksymalną zawartość tych substancji. Producenci lakierów samochodowych na skutek wprowadzonych zakazów dotyczących produkcji lakieru z niedozwoloną zawartością lotnych związków organicznych, zaczęli wprowadzać produkty, których normy są znacznie mniej rygorystyczne pod tym względem, czyli lakiery określane, jako wykonanie specjalne (jednowarstwowe powłoki nawierzchniowe o specjalnych właściwościach, czyli lakiery metaliczne, czy perłowe), dla których dopuszczalna jest dwukrotnie wyższa zawartość lotnych związków organicznych, omijając w ten sposób wprowadzone ograniczenia prawne w tym zakresie. Zwiększone zapotrzebowanie na usługi oraz rozwój technologiczny wymuszają optymalizację procesów lakierowania. Szczególnie w dużych i nowoczesnych lakierniach obserwowany jest trend specjalizacji pracowników na pion przygotowujący do lakierowania i wykwalifikowanych lakierników, którzy skupiają się głównie na procesie nakładania powierzchni ochronno-dekoracyjnych. Skutkuje to zmianą modelu biznesowego i pojawieniu się osób zajmujących się przygotowaniem do lakierowania i właściwym lakierowaniem. Oczywiście istnieje i będzie istnieć wiele zakładów lakierniczych, w których funkcje te będą wykonywane przez te same osoby, zatem lakiernik musi być przygotowany również do kontroli pełnego procesu lakierniczego: od przyjęcia pojazdu do lakierni aż do odbioru przez właściciela. Wpisanie kwalifikacji do ZSK wpłynie na wzrost jakości świadczonych usług lakierniczych.

Posiadacz kwalifikacji "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy" inaczej niż posiadacz kwalifikacji "Lakiernik samochodowy - świadectwo czeladnicze" jest przygotowany do wykonywania maskowania powierzchni, które nie będą lakierowane. Osoba posiadająca kwalifikację "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy" jest gotowa do pracy z powłoką kataforetyczną oraz powłoką transportową. Posiadacz kwalifikacji jest gotowy do zarządzania procesem lakierowania. Posiadacz kwalifikacji "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy" inaczej niż posiadacz kwalifikacji "Wykonywanie prac lakierniczych (M.28.)" jest przygotowany do wykonywania maskowania powierzchni, które nie będą lakierowane. Osoba posiadająca kwalifikację "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy" jest gotowa do pracy z powłoką kataforetyczną oraz powłoką transportową. Posiadacz kwalifikacji jest gotowy do zarządzania procesem lakierowania. Kwalifikacja "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy" inaczej niż kwalifikacja pełna Lakiernik (713201) nie obejmuje zestawów związanych z funkcjonowaniem w przedsiębiorstwie oraz zakładaniem i prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. Kwalifikacja "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej- lakiernik samochodowy" posiada wspólne efekty uczenia się z kwalifikacją "Przygotowywanie pojazdów do lakierowania naprawczego - pomocnik lakiernika". Dotyczą one przygotowania powierzchni do lakierowania. Osoba posiadająca kwalifikację "Przeprowadzenie procesu renowacji i naprawy powłoki lakierowej - lakiernik samochodowy" ustala technologię przygotowania elementu do lakierowania, czego nie robi osoba posiadająca kwalifikację "Przygotowywanie pojazdów do lakierowania naprawczego - pomocnik lakiernika". Osoby posiadające kwalifikację "Przygotowywanie pojazdów do lakierowania naprawczego - pomocnik lakiernika" mogą być zainteresowane rozszerzeniem swojej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych o efekty uczenia się zawarte w niniejszej kwalifikacji. Posiadacz niniejszej kwalifikacji może również być zainteresowany zdobyciem kwalifikacji "Lakierowanie w lakierniach przemysłowych - lakiernik przemysłowy".

Metody wykorzystywane podczas weryfikacji efektów uczenia się:

Weryfikacja składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej.

W części teoretycznej dopuszcza się metodę testu teoretycznego oraz analizę dowodów i deklaracji.

W części praktycznej wykorzystuje się następujące metody:
- obserwacja w warunkach symulowanych lub rzeczywistych,
- wywiad swobodny lub ustrukturyzowany (rozmowa z komisją).

W przypadku nieposiadania kwalifikacji "Przygotowywanie pojazdów do lakierowania naprawczego - pomocnik lakiernika", w części teoretycznej za pomocą testu teoretycznego sprawdzane są wszystkie efekty uczenia się z zestawów 1, 4, i 5 oraz wszystkie efekty uczenia się z zestawu 2. "Przygotowanie powierzchni do naniesienia powłok lakierowych" poza efektem: "Ustala technologię przygotowania elementu do lakierowania", który podlega tylko sprawdzeniu w części praktycznej. Natomiast posiadanie kwalifikacji "Przygotowywanie pojazdów do lakierowania naprawczego - pomocnik lakiernika" stanowi potwierdzenie następujących efektów uczenia się z zestawu 2. "Przygotowanie powierzchni do naniesienia powłok lakierowych": "Przygotowuje powierzchnię do prac lakierniczych", "Wykonuje zabezpieczenie antykorozyjne", "Aplikuje i obrabia materiały wypełniające (np. szpachlówki, podkłady) zgodnie z kartą technologiczną" i zwalnia z ich weryfikacji w części teoretycznej.

W części praktycznej za pomocą metody obserwacji w warunkach symulowanych lub rzeczywistych połączonej z rozmową z komisją sprawdzane są następujące efekty uczenia się z zestawu 2. "Przygotowanie powierzchni do naniesienia powłok lakierowych":
"Ustala technologię przygotowania elementu do lakierowania",
"Przygotowuje powierzchnię do prac lakierniczych",
"Wykonuje zabezpieczenie antykorozyjne",
"Aplikuje i obrabia materiały wypełniające (np. szpachlówki, podkłady) zgodnie z kartą technologiczną"
oraz wszystkie efekty uczenia się z zestawu 3. "Aplikowanie, polerowanie i korekta warstwy ochronnodekoracyjnej".

Warunkiem dopuszczenia do części praktycznej jest zdanie części teoretycznej.


Zasoby kadrowe:

Weryfikację efektów uczenia się prowadzi komisja walidacyjna, w której skład wchodzą 3 osoby.

Przewodniczący komisji posiada:
- wykształcenie wyższe z poziomem 7 PRK,
- 5-letnie doświadczenie w nauczaniu i ocenianiu w obszarze napraw lakierniczych potwierdzone świadectwem pracy lub dyplomem mistrzowskim.

Każdy z pozostałych członków komisji posiada :
- wykształcenie minimum z poziomem 4 PRK,
- 5-letnie doświadczenie w wykonywaniu napraw lakierniczych na stanowisku co najmniej lakiernika.


Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne:

Instytucja certyfikująca musi zapewnić:
- halę lakierniczą z wydzieloną strefą przygotowawczą z wyposażeniem przeciwpożarowym,
- sprzęt: pistolety lakiernicze, stojaki lakiernicze, promienniki, szlifierki, polerki, odsysacze,
- wzorniki kolorów do systemów ochronno-dekoracyjnych, w tym systemów bazowych i lakierów barwnych,
- spektrofotometr,
- katalogi techniczne i karty dostawcy systemu lakierniczego, - komputer z programem wspomagającym dobór kolorów,
- wagę elektroniczną do 3,5 kg z dokładnością odważania 0,01g,
- pojemniki do segregacji odpadów lakierniczych,
- myjkę pistoletów,
- środki ochrony osobistej,
- elementy do wykonywania napraw,
- materiały lakiernicze z kartami technicznymi produktów,
- kabinę lakierniczą.

Instytucja prowadząca walidację musi zapewnić bezstronną i niezależną procedurę odwoławczą, w ramach której osoby uczestniczące w procesie walidacji i certyfikacji mają możliwość odwołania się od decyzji kończącej walidację. W przypadku negatywnego wyniku walidacji instytucja prowadząca walidację jest zobowiązana przedstawić uzasadnienie decyzji.


Etapy identyfikowania i dokumentowania:
Nie określa się wymagań dotyczących etapu identyfikowania i dokumentowania.

Zgłoszone niewielkie uwagi podczas konsultacji dotyczyły rozszerzenia nazwy kwalifikacji, doprecyzowania grupy osób zainteresowanych uzyskaniem kwalifikacji oraz kosztów uzyskania dokumentu potwierdzającego otrzymanie kwalifikacji. Uwagi omówiono i uwzględniono lub wyjaśniono z Wnioskodawcą. Specjaliści pozytywnie zaopiniowali włączenie kwalifikacji do ZSK. Do głównych argumentów przemawiających za taką rekomendacją wymieniali stałe zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników wynikające m. in. z dynamiki rozwoju branży napraw blacharsko-lakierniczych. Podkreślono również, że włączenie kwalifikacji do ZSK dla pracodawcy stanowi gwarancję zatrudnienia pracownika o określonym poziomie umiejętności, co powinno przełożyć się na zwiększoną wydajność zakładu lakierniczego. Natomiast pracownikowi certyfikat może zapewnić stabilność zatrudnienia i lepsze warunki finansowe. Korzyści, w opinii specjalistów, mają wymiar ekonomiczny i społeczny.