Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)

Uzyskaniem kwalifikacji mogą być w szczególności zainteresowane osoby: - realizujące procesy rozwojowe w organizacjach, lub w ramach prowadzonych przez siebie firm szkoleniowych i/ lub doradczych, lub fundacjach, stowarzyszeniach, organizacjach pozarządowych; - prowadzące szkolenia, warsztaty i treningi i inne metody rozwoju osób dorosłych dla pracowników w organizacjach, dla organizacji lub fundacji, stowarzyszeń, organizacji pozarządowych; - pracujące na stanowisku trenera wewnętrznego w organizacjach i/ lub na stanowisku specjalisty/ menedżera/ koordynatora działu rozwoju w organizacji; - absolwenci szkół i kursów trenerskich; - absolwenci podyplomowych studiów trenerskich; - nauczyciele różnych szczebli edukacji formalnej dbający o swój rozwój zawodowy i/ lub chcący zmienić obszar zawodowy (zawód, pracę); - pedagodzy, psycholodzy, doradcy zawodowi instytucji edukacji formalnej dbający o swój rozwój zawodowy i/ lub chcący zmienić obszar zawodowy (zawód, pracę); - które posiadają już kwalifikację "Prowadzenie szkoleń metodami aktywizującymi" na poziomie 5 PRK i chcą rozwijać swoje kompetencje i kwalifikacje.

- Kwalifikacja pełna z poziomem VI Polskiej Ramy Kwalifikacji; - udostępnienie dokumentacji poświadczającej przeprowadzenie przez kandydata co najmniej 500 godzin szkolenia dla grup co najmniej ośmioosobowych; - udostępnienie dokumentacji poświadczającej realizację przez kandydata co najmniej jednego projektu rozwojowego.

Osoba posiadająca kwalifikację "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" może znaleźć zatrudnienie np. jako trener biznesu w firmie szkoleniowej, szkoleniowo-doradczej, na stanowisku specjalisty lub koordynatora działu rozwoju w organizacji, na stanowisku trenera wewnętrznego w organizacji, trenera w/lub dla fundacji, stowarzyszeń, organizacji pozarządowych. Może też rozpocząć prowadzenie własnej działalności w zakresie pozaformalnych form edukacji dorosłych.

Certyfikat ważny jest 5 lat. Warunkiem przedłużenia jest udokumentowanie zrealizowania co najmniej 500 godzin szkoleniowych.

Sektor usług rozwojowych tworzą wszystkie osoby i podmioty profesjonalnie prowadzące działalność mającą na celu rozwój jednostek, grup lub organizacji, w szczególności poprzez nabycie, potwierdzenie lub wzrost wiedzy, umiejętności lub kompetencji społecznych na poziomie indywidualnym i zbiorowym, w tym organizacyjnym. Według różnych opracowań i analiz wartość tego sektora szacuje się na kwotę 3,0-4,0 mld złotych. Można przyjąć, że rocznie przeprowadza się w Polsce ponad 500 tys. szkoleń (i/ lub innych usług rozwojowych), których celem jest podniesienie kompetencji osobistych uczestników, a zawód trenera biznesu wykonuje obecnie około 10-12 tys. osób. Przy tak dużej liczbie prowadzonych szkoleń i innych form rozwoju oraz aktywnych zawodowo trenerów biznesu na rynku polskim zasadne jest wprowadzenie kwalifikacji "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)". Kwalifikacja wpisuje się m.in. w potrzebę doprecyzowania wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, jakie musi posiadać trener biznesu, by zapewnić odpowiednią jakość świadczonych usług. Problem jakości oferowanych szkoleń i pozostałych form rozwoju dostrzegła Komisja Europejska i w efekcie jej zaleceń została stworzona przez PARP Baza Usług Rozwojowych. Problem jakości dostrzegły też środowiska bezpośrednio zaangażowane w świadczenie usług. Polska Izba Firm Szkoleniowych opracowała i przyjęła Standard Usługi Szkoleniowej (SUS), który ma ułatwić firmom szkoleniowym samoocenę, dać możliwość porównywania się i rozwoju. SUS określa standard w czterech kategoriach: jakość, proces, kadra i organizacja. Dodatkowo poważnym problemem rynku szkoleń są trenerzy stosujący metody nieadekwatne do potrzeb odbiorców usług i nieznajdujące potwierdzenia w aktualnej wiedzy naukowej. Wprowadzenie kwalifikacji "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" - ze względu na zapis o konieczności uwzględniania w pracy trenera biznesu podejścia EBT (Evidence Based Training) - stanowi kolejne, istotne ogniwo w procesie zapewniania jakości oferowanych szkoleń. Kwalifikacja "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" będzie nie tylko potwierdzeniem kompetencji osób zdolnych do profesjonalnego realizowania projektów rozwojowych, ale też informacją dla klientów, którym zależy na nabywaniu usług najwyższej jakości.

Na polskim rynku można znaleźć wiele kursów, szkoleń, studiów podyplomowych stanowiących ofertę dla osób chcących realizować projekty rozwojowe dla organizacji, na przykład: - Trenerstwo, coaching oraz rozwój osobisty; - Job-coaching nowoczesne doradztwo (i coaching kariery); - Coaching, doradztwo zawodowe, kierowanie rozwojem i coaching; - Akademia rozwoju osobistego; - Akademia Trenera i Coacha; - Life and business coaching; - Coaching i mentoring w oświacie; - Trener biznesu; - Szkoła tutorów. Wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne uzyskiwane w ramach wymienionych i podobnych szkoleń, kursów, studiów podyplomowych, jak i szkół trenerskich mogą stanowić punkt wyjścia do uzyskania kwalifikacji "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)". Tym, co wyróżnia kwalifikację "Realizowanie usług rozwojowych…", jest wymóg posiadania praktyki zawodowej (co najmniej 500 przeprowadzonych godzin szkoleniowych i co najmniej jeden zrealizowany projekt rozwojowy). Kwalifikacja "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" wykazuje podobieństwa z kwalifikacją rynkową włączoną do ZSK "Prowadzenie szkoleń metodami aktywizującymi" (elementem wspólnym jest zestaw efektów uczenia się "Prowadzenie szkoleń" i w ramach tego zestawu niektóre kryteria weryfikacji). Inne wspólne elementy, to niektóre kryteria weryfikacji w zestawie efektów uczenia się, który w kwalifikacji "Prowadzenie szkoleń metodami aktywizującymi" nosi tytuł "Ewaluacja szkolenia", a w kwalifikacji "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" tytuł "Ewaluacja i raportowanie efektów usługi rozwojowej". Jednak przywołana kwalifikacja jest z 5 poziomu PRK i zakłada takie efekty uczenia się, jak: samodzielne prowadzenie szkoleń, pozyskiwanie wiedzy o potrzebach szkoleniowych, projektowanie procesu szkoleniowego, ewaluacja szkolenia. Kwalifikacja "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" zakłada efekty uczenia się dotyczące nie tylko szkolenia czy nawet procesu szkoleniowego, ale całego projektu rozwojowego, w którym uwzględnia się nie tylko szkolenie czy cały cykl szkoleń, ale też inne formy rozwoju, takie jak coaching, mentoring, doradztwo, facylitacja, konsulting, tutoring. Osoba posiadająca tę kwalifikację potrafi nie tylko prowadzić szkolenie lub proces szkoleniowy metodami aktywizującymi, ale też ma większe doświadczenie w prowadzeniu szkoleń (minimum 500 godzin, a nie 30). Tym, co przede wszystkim odróżnia posiadaczy kwalifikacji "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" od osób, które ukończyły różnego typu kursy czy szkolenia, a także od posiadaczy kwalifikacji "Prowadzenie szkoleń metodami aktywizującymi" jest refleksja i świadomość na temat własnej pracy, uwzględnianie w swojej pracy podejścia EBT. Evidence Baset Training jest rozumiane jako wykorzystywanie wiedzy i metod zweryfikowanych, potwierdzonych empirycznie, czyli potwierdzonych dowodami - możliwie najlepiej uzasadnionych (sprawdzonych i/ lub zbadanych) naukowo lub praktycznie z uwzględnieniem hierarchii dowodów. Dowody pochodzą z dwóch źródeł: są gromadzone przez praktyków zajmujących się daną dziedziną rozwoju; są gromadzone przez naukę (za: Matras, Żak, 2018:7).

1. Metody walidacji Na etapie weryfikacji stosuje się następujące metody: - analiza dowodów i deklaracji, - test teoretyczny, - wywiad swobodny (rozmowa z komisją walidacyjną), - prezentacja połączona z rozmową z komisją walidacyjną. W przypadku braku dowodu na przeprowadzenie szkolenia (nagranie) dopuszcza się zastosowanie metody obserwacjiw warunkach rzeczywistych. 2. Zasoby kadrowe Organem prowadzącym walidację będzie komisja walidacyjna składająca się z minimum 3 członków, w tym przewodniczącego komisji walidacyjnej. Przewodniczący komisji walidacyjnej posiada: - kwalifikację pełną z VIII poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji, - udokumentowane członkostwo w organizacji działającej na rzecz sektora usług rozwojowych (działającej co najmniej3 lata) mającej w swoim statucie zalecenie przestrzegania kodeksu etyki zawodowej lub pisemną rekomendację takiej organizacji, - udokumentowane doświadczenie w zakresie przeprowadzenia minimum 2000 godzin szkoleń, warsztatów lub treningów, zdobyte w ciągu ostatnich 8 lat, - poświadczenie od co najmniej trzech klientów w formie pisemnej, potwierdzające posługiwanie się metodami EBTw trakcie prowadzonych projektów rozwojowych w ostatnich 5 latach. Pozostali członkowie komisji walidacyjnej mają posiadać: - kwalifikację pełną z VII poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji, - udokumentowane członkostwo w organizacji działającej na rzecz rynku usług rozwojowych (działającej co najmniej 3 lata)mającej w swoim statucie zalecenie przestrzegania kodeksu etyki zawodowej lub pisemną rekomendację takiej organizacji, - udokumentowane doświadczenie w zakresie przeprowadzenia minimum 3000 godzin szkoleń, warsztatów lub treningów, w tym udokumentowane co najmniej 300 godzin doświadczenia w zakresie prowadzenia szkoleń dla trenerów(ang. train the trainers) zdobyte w ciągu ostatnich 8 lat, - poświadczenie od co najmniej dwóch klientów w formie pisemnej, potwierdzające posługiwanie się metodami EBT w trakcie prowadzonych projektów rozwojowych w ostatnich 5 latach. 3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne Proces walidacji składa się z trzech części: - test teoretyczny, za pomocą którego weryfikacji podlega efekt uczenia się "Posługuje się wiedzą o planowaniu badania potrzeb rozwojowych w organizacjach" z zestawu 1, efekt "Posługuje się wiedzą o projektowaniu usług rozwojowych" z zestawu 2 i efekt "Posługuje się wiedzą o prowadzeniu szkoleń, warsztatów, treningów w ramach usługi rozwojowej" z zestawu 3, - przeprowadzenie zajęć w ramach usługi rozwojowej dla minimum 8 osób trwającej przynajmniej 6 godzin weryfikowane za pomocą obserwacji w warunkach rzeczywistych (członek komisji walidacyjnej uczestniczy w zajęciach) lub dowodu (nagranie z zajęć), potwierdzających efekt uczenia się "Prowadzi szkolenie, warsztat lub trening w ramachusługi rozwojowej" z zestawu 3, - przedłożenie dowodów i deklaracji potwierdzających pozostałe efekty uczenia się z zestawów 1-4, niewymienione powyżej, w tym: raport z badania potrzeb rozwojowych zawierający: cele badania, metody badawcze, osoby badane, narzędzia pozyskiwania danych od interesariuszy usługi, statystyczne opracowanie zebranych danych, wnioski z badania, ograniczenia, projekt usługi rozwojowej zawierający: opis grupy docelowej, cele usługi rozwojowej i poszczególnych jej elementów oraz wynikające z nich korzyści dla organizacji, grup i jednostek (z uwzględnieniem celów dotyczących wiedzy, umiejętności i postaw), wskaźniki realizacji celów, harmonogram usługi, opis całości usługi, wykorzystywane zasoby, budżet usługi, analizę ryzyka, alternatywne scenariusze wykonania usługi rozwojowej, konspekt zajęć zawierający: cele zajęć, metody, techniki, narzędzia pracy, pomoce wspierające proces rozwoju i uczenia się, np. wydruk prezentacji, opis przypadków, ćwiczeń, inne materiały, raport z ewaluacji zajęć zawierający: przyjęty model ewaluacji, opis wykorzystanego narzędzia, założone cele i ich miary, ocenę poziomu realizacji założonych celów, czynniki mogące mieć wpływ na ich realizację, sugestie dla organizacji dotyczące warunków, jakie umożliwią wykorzystanie rozwiniętej wiedzy i umiejętności, rekomendacje dalszych działań rozwojowych, raport z ewaluacji całej usługi rozwojowej zawierający: przyjęty model ewaluacji, opis wykorzystanych narzędzi, założone cele i ich miary, ocenę poziomu realizacji założonych celów, czynniki mogące mieć wpływ na ich realizację, sugestie dla organizacji dotyczące warunków, jakie umożliwią wykorzystanie rozwiniętej wiedzy i umiejętności, rekomendacje dalszych działań rozwojowych. Podsumowaniem powyższych jest rozmowa z komisją walidacyjną (prowadzona w formie wywiadu swobodnego), w trakcie której kandydat prezentuje raport z badania potrzeb rozwojowych, projekt usługi rozwojowej, konspekt zajęć oraz raport z ewaluacji zajęć, raport z ewaluacji usługi rozwojowej. Weryfikacji podlegają poszczególne efekty uczenia się z zestawu 5. Instytucja certyfikująca, o której mowa w art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, ma obowiązek zapewnić warunki (salę) do przeprowadzenia spotkania komisji walidacyjnej z kandydatem oraz narzędzia do zaprezentowania przez uczestnika przygotowanych materiałów. Instytucja certyfikująca musi zapewnić bezstronną i niezależną procedurę odwoławczą, w ramach której osoby uczestniczące w procesie walidacji i certyfikacji mają możliwość odwołania się od decyzji dotyczących spełnienia wymogów formalnych, przebiegu walidacji, samych wyników, a także decyzji kończącej walidację. W przypadku negatywnego wyniku walidacji instytucja certyfikująca jest zobowiązana przedstawić uzasadnienie decyzji. 4. Etapy identyfikowania i dokumentowania Na etapie identyfikowania i dokumentowania stosuje się następujące metody: - analiza dowodów i deklaracji, - wywiad swobodny (rozmowa z komisją walidacyjną). Instytucja certyfikująca zapewnia wsparcie doradcy walidacyjnego na etapie identyfikowania i dokumentowania posiadanych efektów uczenia się (przynajmniej dwa spotkania). Osoba pełniąca funkcję doradcy walidacyjnego: - spełnia warunki określone dla jednego z członków komisji walidacyjnej, - stosuje metody i narzędzia pomocne przy identyfikowaniu i dokumentowaniu kompetencji, - zna zasady weryfikacji dowodów na osiągnięcie efektów uczenia się, - zna efekty uczenia się oraz kryteria ich weryfikacji ustalone dla danej kwalifikacji rynkowej, - zna metody i narzędzia stosowane do zweryfikowania wymaganych efektów uczenia się dla tej kwalifikacji rynkowej. Etap identyfikowania i dokumentowania musi być prowadzony w sposób zapewniający poufność analizowanych dowodów i deklaracji.

Zdecydowana większość podmiotów biorących udział w konsultacjach potwierdziła celowość włączenia kwalifikacji do ZSK. Kwalifikacja "Realizowanie usług rozwojowych dla organizacji (trener biznesu)" może stanowić atrakcyjne uzupełnienie kształcenia w szkołach wyższych. Opisane kryteria pozwolą osobom posiadającym przedmiotową kwalifikację dysponować wystandaryzowaną wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami społecznymi, co umożliwi zapewnienie wykwalifikowanych kadr w sektorze usług rozwojowych.