Planowanie i prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie

Kwalifikacja jest skierowana szczególnie do: - studentów i absolwentów uczelni wyższych (np. kierunki z obszaru: sportu, pedagogiki, turystyki, wychowania fizycznego); - osób pracujących jako instruktorzy snowboardu, posiadających kwalifikację "Prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie", które chcą uzyskać potwierdzenie kwalifikacji z wyższym poziomem PRK; - nauczycieli wychowania fizycznego poszukujących dodatkowego zatrudnienia w okresie zimowym; - byłych sportowców wyczynowych.

Do walidacji może przystąpić osoba, która: - przedstawi oświadczenie o niekaralności związanej z wykonywaniem przez tę osobę działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją, - przedstawi orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do uprawiania snowboardu. Ponadto wymagana jest kwalifikacja pełna na poziomie 6 Polskiej Ramy Kwalifikacji oraz certyfikat kwalifikacji "Prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie" - kwalifikacja cząstkowa na poziomie 4 Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Osoba posiadająca kwalifikację może: - podejmować pracę w szkołach snowboardu w charakterze instruktora, - prowadzić własną działalność gospodarczą w zakresie nauczania i doskonalenia snowboardu, - prowadzić zajęcia z osobami z niższymi kwalifikacjami w obszarze snowboardu (w kraju i za granicą), - organizować i realizować imprezy rekreacyjne, w tym ukierunkowane na promocję snowboardu wśród dzieci i młodzieży; - prowadzić zajęcia z nauczania i doskonalenia snowboardu poza granicami kraju. Osoba posiadająca kwalifikację może rozwijać swoje umiejętności i uzyskiwać kwalifikacje z wyższymi poziomami, związane m.in. z tworzeniem programów nauczania i rozwojem kadr. Może również zdobywać inne kwalifikacje w obszarze snowboardu nastawione na wynik sportowy.

Certyfikat jest ważny przez 3 lata. Warunkiem przedłużenia certyfikatu jest zaliczenie efektu uczenia się "Jeździ na snowboardzie na poziomie zaawansowanym" (z zestawu 3) - po 3 latach, a po kolejnych 3 latach - wszystkich efektów uczenia się z zestawów 3 i 4.

Szacuje się, że ok. 83 mln ludzi na świecie uprawia sporty śnieżne, w tym 27 mln snowboard [Psychologic characteristics of leisure alpine skiers and snowboarders. Thiel C., Rosenhagen A., et. al. Science in skiing IV. Ed. Muller E., Mayer&Mayer Sport 2009]. Zgodnie z raportem GUS "Kultura fizyczna w Polsce w 2016 r." sporty zimowe (bez hokeja na lodzie i curlingu, które również zaliczono do sportów drużynowych) uprawiało 1,3%, tj. około 500 000 osób (tamże, s. 4). Coraz większą popularnością cieszą się również wyjazdy polskich turystów do krajów alpejskich, które generują większe zapotrzebowanie na instruktorów władających językiem polskim i posiadających tę kwalifikację. Ponadto kwalifikacją mogą być zainteresowane osoby, które chciałyby pracować za granicą w charakterze instruktora snowboardu. W związku z tym przewiduje się, że poziom certyfikacji kwalifikacji "Planowanie i prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie" może wynosić około 300 osób rocznie. Warto zwrócić uwagę, że rozwój stacji narciarskich w Polsce i na świecie zachęca do korzystania z usług instruktorów snowboardu, co prawdopodobnie przyczyni się do wzrostu szacowanego poziomu certyfikacji. Niezależnie od powyższego trzeba zwrócić uwagę, że formalne zaistnienie tej kwalifikacji umożliwi wdrożenie instrumentu porównania kwalifikacji uzyskiwanych w innych krajach europejskich. Włączenie wnioskowanej kwalifikacji do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) wynika zatem z potrzeby zapewnienia zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa w stosunkowo nowej i dynamicznie rozwijającej się dyscyplinie, jaką jest snowboard. Stworzenie systemu certyfikacji gwarantującego jakość jest odpowiedzią na coraz liczniejsze i wysokokosztowe kursy i szkolenia, prowadzone na rynku obecnie głównie przez firmy prywatne, niepodlegające żadnej ocenie ani w zakresie jakości procesu szkoleniowego, ani kompetencji absolwentów. Włączenie kwalifikacji "Planowanie i prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie" do ZSK wpisze się w proces zapewniania rozpoznawalności, transparentności i mobilności kadry instruktorów snowboardu w kraju i za granicą. Włączenie tej kwalifikacji będzie też spójne z międzynarodowymi trendami przypisywania poziomów ram kwalifikacji do kwalifikacji związanych ze snowboardem (por. Nowozelandzki Rejestr Kwalifikacji). Proponowana kwalifikacja może stanowić również istotne wsparcie w realizacji krajowych, europejskich i globalnych programów prewencji chorób cywilizacyjnych. W szczególności może być wykorzystana w programie "Sport dla wszystkich" Ministerstwa Sportu i Turystyki z dnia 4 listopada 2016 r., którego główną ideą jest "stworzenie warunków do osiągnięcia celu strategicznego - aktywnego i zdrowego społeczeństwa poprzez upowszechnianie sportu i aktywności fizycznej oraz promocję zdrowego i aktywnego stylu życia" ("Sport dla wszystkich", Załącznik do decyzji Nr 47 Ministra Sportu i Turystyki z dnia 4 listopada 2016 r., s. 3). Podmiot wnioskujący o włączenie kwalifikacji do ZSK - Stowarzyszenie Instruktorów i Trenerów Snowboardu (SITS) - od początku swojego istnienia, tj. 2008 r., prowadzi prace zmierzające do standaryzacji sposobów nauczania i walidowania umiejętności niezbędnych do efektywnego i bezpiecznego uprawiania snowboardu. Proponowane działania mają na celu stworzenie programów szkoleniowych i walidacyjnych dostosowanych do polskich warunków klimatycznych i specyfiki naszego kraju, a jednocześnie opierających się na światowym dorobku w zakresie metodyki nauczania snowboardu. Stowarzyszenie Instruktorów i Trenerów Snowboardu zajmuje się kształceniem kadr instruktorskich i trenerskich na potrzeby snowboardu w Polsce na mocy porozumienia z Polskim Związkiem Narciarskim z 2016 r. Ewidencjonuje szkoły snowboardu, nadając licencje oraz opracowując system szkolenia (nauki i doskonalenia), wg którego dzieci i młodzież uczą się jazdy na snowboardzie. Stowarzyszenie kształci trenerów prowadzących zajęcia w klubach snowboardowych zrzeszonych w Polskim Związku Narciarskim. Opracowuje również materiały dydaktyczne (książki, programy nauczania snowboardu, filmy instruktażowe) na potrzeby szkoleniowe. Organizuje Mistrzostwa Polski Instruktorów SITS (średnio 140 startujących - dane z ostatnich 4 lat). Prowadzi od 2013 r. akcję "Bezpiecznie z instruktorem SITS" w ramach World Snowboard Day oraz World Snow Day - akcja, trwająca 1 dzień, w którym dzieci i młodzież nieodpłatnie mogą uczyć się jeździć na desce pod okiem instruktorów w szkołach w całej Polsce. Stowarzyszenie Instruktorów i Trenerów Snowboardu reprezentuje Polskę na międzynarodowych kongresach i konferencjach, gdzie instruktorzy sportów śnieżnych z całego świata zbierają się w celu wymiany doświadczeń związanych z technicznymi i metodologicznymi aspektami nauczania sportów zimowych - m.in. na kongresach organizowanych przez: IVSI (Internationaler Verband der Schneesportinstruktoren) - w 2013 we Francji oraz w 2017 w Japonii; INTERSKI Congress - w 2011 w Austrii oraz w 2015 w Argentynie. Stowarzyszenie Instruktorów i Trenerów Snowboardu jest organizacją zajmującą się kształceniem kadr instruktorskich w snowboardzie. W zarządzie stowarzyszenia są osoby związane z kulturą fizyczną, pracownicy Akademii Wychowania Fizycznego. W SITS stowarzyszonych jest 40 licencjonowanych szkół snowboardowych. W bazie danych SITS jest ok. 500 instruktorów, z czego 300 czynnych (stan na kwiecień 2018 r.). Szkoły posiadają wyposażenie umożliwiające prowadzenie procesu dydaktycznego na najwyższym poziomie, w tym sprzęt rekreacyjny. Szkoły snowboardu stowarzyszone w SITS otrzymują licencję. Licencja nadawana przez SITS jest gwarancją najwyższego poziomu technicznego i merytorycznego. Szkoła z licencją zatrudnia licencjonowanych instruktorów SITS.

Kwalifikacja "Planowanie i prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie" jest powiązana z innymi kwalifikacjami z obszaru snowboardu: "Realizowanie jednostek lekcyjnych z nauki i doskonalenia jazdy na snowboardzie" oraz "Prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie". Efekty uczenia się wskazane dla kwalifikacji "Planowanie i prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie" stanowią rozszerzenie zakresu i pogłębienie umiejętności wskazanych dla ww. kwalifikacji. Osoba posiadająca kwalifikację "Realizowanie jednostek lekcyjnych z nauki i doskonalenia jazdy na snowboardzie" jest przygotowana do samodzielnego planowania, organizowania, prowadzenia i monitorowania jednostek lekcyjnych z nauki i doskonalenia jazdy na snowboardzie w oparciu o gotowe plany pracy, z kolei osoba posiadająca kwalifikację "Prowadzenie procesu dydaktycznego w snowboardzie" ma kompetencje pozwalające na samodzielne organizowanie, prowadzenie, kontrolowanie i ocenianie procesu dydaktycznego w snowboardzie w oparciu o gotowe plany pracy.

1. Etap weryfikacji
1.1. Metody
Na etapie weryfikacji dopuszczalne są wyłącznie następujące metody weryfikacji: - obserwacja w warunkach symulowanych (w rzeczywistych, naturalnych, w warunkach zimowych), - test teoretyczny, - metoda dowodów i deklaracji.
1.2. Zasoby kadrowe
Walidacja prowadzona jest przed komisją walidacyjną. Komisja składa się z 2 osób, w tym przewodniczącego komisji. Przewodniczący komisji łącznie spełnia następujące warunki: - jest doktorem nauk o kulturze fizycznej, - posiada dyplom trenera II klasy w snowboardzie wydany przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów lub posiada tytuł instruktora wykładowcy snowboardu, - posiada uprawnienia instruktora międzynarodowego IVSI (Internationaler Verband der Schneesportinstruktoren) w snowboardzie, - posiada co najmniej pięcioletnie doświadczenie w pracy dydaktycznej (w tym egzaminowania) w zakresie szkolenia instruktorów i trenerów snowboardu w Polsce, - jest autorem lub współautorem minimum jednego opublikowanego programu szkolenia w snowboardzie. Każdy z pozostałych członków komisji musi łącznie spełnić następujące warunki: - posiada dyplom magistra, - posiada co najmniej stopień instruktora wykładowcy w snowboardzie, - posiada uprawnienia instruktora międzynarodowego IVSI w snowboardzie, - posiada co najmniej pięcioletnie doświadczenie w pracy dydaktycznej (w tym egzaminowania) w zakresie szkolenia instruktorów i trenerów snowboardu w Polsce.
1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne
Weryfikacja składa się z 3 części:
Część 1. Teoretyczna - test teoretyczny. Dopuszczalne jest zastosowanie metody analizy dowodów i deklaracji.
Część 2. Praktyczna - obserwacja w warunkach symulowanych (w rzeczywistych, naturalnych, w warunkach zimowych). Dopuszczalne jest zastosowanie metody analizy dowodów i deklaracji. W trakcie części 2. walidacji weryfikowana jest umiejętność "Jeździ na snowboardzie na poziomie zaawansowanym" będąca częścią zestawu 3. efektów uczenia się. W trakcie weryfikacji ww. umiejętności osoba przystępująca do walidacji musi zaprezentować co najmniej jedną z wymienionych w kryteriach weryfikacji technik lub jeden z elementów techniki freestylowej III stopnia systematyki, zgodnie z opisami zawartymi w obowiązującym programie Stowarzyszenia Instruktorów i Trenerów Snowboardu (SITS).
Część 3. Praktyczna - obserwacja w warunkach symulowanych (w rzeczywistych, naturalnych, w warunkach zimowych). W trakcie części 3. walidacji weryfikowane są efekty uczenia się: z zestawu 2: "Przygotowuje plan realizacji procesu dydaktycznego", wszystkie efekty uczenia się z zestawów 4 i 5 (oprócz kryterium "Omawia metody walidacji umiejętności kadr instruktorskich"). W 3. części walidacji weryfikowane jest prowadzenie jednostek dydaktycznych w ramach procesu dydaktycznego do III stopnia systematyki, zgodnie z opisami zawartymi w obowiązującym programie SITS. Warunkiem dopuszczenia osoby przystępującej do walidacji do 2. części weryfikacji jest zaliczenie części 1. Warunkiem dopuszczenia osoby przystępującej do walidacji do 3. części weryfikacji jest zaliczenie części 2. Do przeprowadzenia 1. części weryfikacji niezbędna jest sala wyposażona w komputer podłączony do Internetu oraz projektor lub telewizor. Organizacja sali musi umożliwiać każdej osobie przystępującej do walidacji samodzielną pracę. Do przeprowadzenia 2. części weryfikacji niezbędne są: - zorganizowany teren narciarski (przygotowany i zabezpieczony zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich), tj. stok narciarski o wymiarach: długość minimum 800 m, szerokość minimum 40 m; fragment minimum 300 m o nachyleniu 15-20° oraz fragment minimum 300 m o nachyleniu ok. 35-40° zapewniający możliwość przeprowadzenia zawodów w slalomie gigancie, - wyciąg narciarski, - box o wymiarach: szerokość minimum 20 cm, długość minimum 400 cm, - skocznia o wymiarach: wysokość progu minimum 1 m, długość części płaskiej minimum 4 m, - 25 bramek snowboardowych, - wiertarka, - klucz do tyczek, - 2 radiotelefony, - elektroniczny pomiar czasu, - komputer, - kamera, - fladry do grodzenia trasy, - apteczka pierwszej pomocy. Instytucja certyfikująca jest zobowiązana do zapewnienia zabezpieczenia GOPR/TOPR. Do przeprowadzenia 3. części weryfikacji niezbędne są: - pólko ćwiczebne (przygotowane i zabezpieczone zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich) o wymiarach: długość minimum 200 m, szerokość minimum 30 m, o nachyleniu 15-20°, - wyciąg narciarski. Instytucja prowadząca walidację musi zapewnić bezstronną i niezależną procedurę odwoławczą, w ramach której osoby uczestniczące w procesie walidacji i certyfikacji mają możliwość odwołania się od decyzji dotyczących przebiegu walidacji, w szczególności decyzji kończącej walidację. W przypadku negatywnego wyniku walidacji instytucja prowadząca walidację jest zobowiązana przedstawić uzasadnienie decyzji.
2. Etapy identyfikowania i dokumentowania
Instytucja prowadząca walidację musi zapewnić wsparcie osobie przystępującej do walidacji w zakresie identyfikowania oraz dokumentowania posiadanych efektów uczenia się. Zbiór dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia analizy dowodów osoby przystępujące do walidacji muszą przekazać do instytucji przeprowadzającej walidację w terminie określonym przez tę instytucję. 2.1. Metody Dopuszczalne metody na tych etapach: metoda dowodów i deklaracji oraz rozmowa z doradcą. Do weryfikacji efektów uczenia się walidowanych w trakcie części 1. dopuszcza się następujące dowody: - zaświadczenie o zaliczeniu egzaminu teoretycznego na kursie instruktora zawodowego organizowanego przez SITS, - zaświadczenie o zaliczeniu egzaminu teoretycznego na kursie instruktora SITS organizowanego przez SITS do 31.05.2018 r. Do weryfikacji efektów uczenia się walidowanych w 2. części dopuszcza się następujące dowody: - zaświadczenie o zaliczeniu egzaminu praktycznego na kursie instruktora zawodowego organizowanego przez SITS, - zaświadczenie o zaliczeniu egzaminu praktycznego na kursie instruktora SITS organizowanego przez SITS do 31.05.2018 r. Do weryfikacji efektu uczenia się "Omawia zasady organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży" dopuszcza się następujący dowód: - zaświadczenie o ukończeniu kursu na kierownika wypoczynku zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz. U. poz. 452 oraz z 2021 r. poz. 1548).
2.2. Zasoby kadrowe
Doradca walidacyjny: - stosuje metody i narzędzia pomocne przy identyfikowaniu i dokumentowaniu kompetencji, - zna zasady weryfikacji dowodów na osiągnięcie efektów uczenia się, - przestrzega wysokich standardów etyki zawodowej, - zna wymagane efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ustalone dla kwalifikacji będących w zakresie jego działania jako doradcy walidacyjnego, - zna metody i narzędzia stosowane w celu zweryfikowania wymaganych efektów uczenia się dla kwalifikacji będących w zakresie jego działania jako doradcy walidacyjnego.

W przeważającej większości przesłane opinie w ramach konsultacji środowiskowych i opinii specjalistów były pozytywne i aprobujące wniosek. Opinie potwierdzały, że istnieją istotne przesłanki społeczne i gospodarcze za wprowadzeniem kwalifikacji do ZSK. Uporządkowanie kwalifikacji w rekreacji ruchowej w zakresie snowboardu jest potrzebne i korzystnie wpłynie na jakość i bezpieczeństwo szkolenia w tej dyscyplinie. Opisane kompetencje w sposób kompletny odnoszą się do zadań zawodowych przewidzianych dla instruktora zawodowego snowboardu.