Prowadzenie procesu treningowego w koszykówce

Kwalifikacja jest skierowana szczególnie do: - trenerów chcących prowadzić zespoły ligowe (2 liga kobiet i mężczyzn, 3 liga mężczyzn); - osób chcących pracować jako asystenci trenerów do 1 ligi włącznie (kobiet i mężczyzn); - trenerów chcących prowadzić zespoły uczestniczące w rozgrywkach młodzieżowych; - osób, które chciałyby pracować na stanowisku asystenta trenera głównego kadr narodowych U 18 i poniżej (kobiet i mężczyzn); - osób posiadających kwalifikację w koszykówce z 3 poziomem PRK i chciałyby uzyskać kwalifikację z 4 poziomem PRK.

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest: - posiadanie kwalifikacji pełnej z poziomem 4 PRK, - przedstawienie dokumentu poświadczającego ukończone 18 lat, - przedstawienie oświadczenia o niekaralności związanej z wykonywaniem działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją, - przedstawienie oświadczenia o stanie zdrowia pozwalającym na uczestnictwo w procesie walidacji.

Posiadacz kwalifikacji może w szczególności pracować jako: - trener do 2 ligi kobiet i 3 ligi mężczyzn włącznie; - asystent trenera w zespołach ligowych do 1 ligi włącznie (kobiet i mężczyzn); - asystent trenera młodzieżowych kadr narodowych U 18 i poniżej (kobiet i mężczyzn).

Certyfikat jest ważny bezterminowo.

Koszykówka według różnych źródeł jest po piłce nożnej najpopularniejszą dyscypliną sportu na świecie - według danych zawartych w dokumencie "Strategia Rozwoju Koszykówki 2013-2016" 19,2% osób w Polsce interesuje się koszykówką, a 16,1% osób w Polsce uprawia koszykówkę (s. 3). W Polsce obserwuje się stały wzrost popularności dyscypliny, co objawia się zainteresowaniem rozgrywkami na wszystkich poziomach, ale przede wszystkim wzrostem liczby osób uprawiających ten sport. Założenia programu "Strategia Rozwoju Koszykówki 2018-2024" koncentrują się między innymi na wdrożeniu projektów ukierunkowanych na rozwój koszykówki młodzieżowej, ale również zachęcających szkoleniowców do ciągłego podnoszenia swojego warsztatu pracy. Niezbędne jest stałe podnoszenie kwalifikacji osób pracujących na wczesnym etapie szkolenia sportowego. W pracy z grupami młodzieżowymi najważniejszymi kompetencjami, którymi powinien charakteryzować się szkoleniowiec są umiejętności związane z doborem i selekcją do szkolenia początkowego w zakresie predyspozycji somatycznych, fizjologicznych, motorycznych, psychologicznych oraz technicznych. Wychwycenie dzieci i młodzieży posiadającej szczególne predyspozycje do uprawiania koszykówki, a następnie nauczanie prawidłowych nawyków gry indywidualnej i zespołowej, tworzy podwaliny pod kompletnie przygotowanego zawodnika. Warto również wspomnieć, że odnotowuje się przyrost liczby drużyn uczestniczących we współzawodnictwie sportowym, szczególnie dzieci i młodzieży, który to kreuje popyt na rozwój kadry szkoleniowej nie tylko w zakresie zwiększenia liczby trenerów, ale również możliwości stałego podnoszenia kwalifikacji. Niezależnie od charakteru masowego dyscypliny oczekiwania społeczne na sukces sportowy drużyn uczestniczących we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez Polski Związek Koszykówki skutkuje wzrastającym zapotrzebowaniem na wykwalifikowane kadry trenerskie w sporcie młodzieżowym lub wyczynowym. Wymusza to niejako konieczność stałego doskonalenia warsztatu trenerskiego przez osoby obecnie pracujące ze sportowcami wyczynowymi. Podstawowym celem Polskiego Związku Koszykówki jest dbanie o najwyższy poziom wyszkolenia reprezentantów kraju gotowych do uczestnictwa w rozgrywkach o najwyższe cele (Igrzyska Olimpijskie, Mistrzostwo Świata, Mistrzostwo Europy). Aby zrealizować ten cel konieczna jest prawidłowa praca z młodymi adeptami koszykówki. Na etapie szkolenia młodzieżowego ważne jest kształtowanie prawidłowych nawyków, bez których nie odniesie się sukcesu na kolejnych etapach. W związku z tym potrzebne jest wzmocnienie myśli szkoleniowej, szczególnie uwzględniający szkolenie grup młodzieżowych. W 2017 roku w Polsce odnotowano: 23912 licencjonowanych osób uprawiających koszykówkę, 730 sekcji sportowych o profilu koszykarskim, 1089 licencjonowanych trenerów (GUS). W porównaniu do poprzednich lat w wyżej wymienionych kategoriach obserwuje się tendencję wzrostową. W ciągu ostatnich 4 lat odnotowano przyrost różnych projektów nastawionych na aktywne uczestnictwo w zajęciach z koszykówki, w których kompetencje kadry trenerskiej są ściśle powiązane z powyższą kwalifikacją. Jednym z takich programów jest projekt "Młode Asy". Składa się z dwóch bloków - SMOK i KOSSM. SMOK to Szkolne Młodzieżowe Ośrodki Koszykarskie, skierowane do dzieci z klas 4-6 szkoły podstawowej (od 2019 roku 1-5). Z kolei KOSSM to Koszykarskie Ośrodki Sportowego Szkolenia Młodzieży - tu grupą docelową są dzieci z klas 7-8 (od 2019 roku 6-8). Program SMOK stale się rozwija. W pierwszym pilotażowym roku w ramach projektu uruchomiono 4 ośrodki (2 żeńskie i 2 męskie), a w 2018 roku w projekcie uczestniczyło 150 ośrodków (79 żeńskich i 71 męskich). Liczba uczestników wzrosła z 829 w 2014 roku do 7650 w 2017. W 2018 roku w programie uczestniczy 300 trenerów - to dziesięciokrotny wzrost - na początku tę grupę stanowiła garstka 32 osób. KOSSM to specjalistyczne szkolenie przeznaczone dla najzdolniejszych dzieci w naszym kraju. Sztaby trenerskie zatrudnione w KOSSM co roku podnoszą swoje kwalifikacje uczestnicząc w szkoleniach z zakresu metodyki koszykówki, przygotowania motorycznego i fizjoterapii organizowane przez Polski Związek Koszykówki. Na początku programu, młodzież szkoliło 101 trenerów, w 2017 było ich 116, a od września 2018 roku jest ich 125. W pilotażowym roku tego projektu, uruchomiono 18 ośrodków żeńskich i 16 męskich KOSSM. W 2018 roku funkcjonują 42 ośrodki (21 żeńskich i 21 męskich). Większa liczba ośrodków to także większa liczba uczestników. Od 2018 roku liczba zawodników objętych opieką trenerską przekroczyła 730 osób - w tej grupie znajdują się zawodniczki i zawodnicy kadr wojewódzkich i kadr narodowych. Przedstawione liczby oraz zależności wskazują na konieczność permanentnego rozwoju kadry szkoleniowej oraz potwierdzania umiejętności osób zaangażowanych w proces tworzenia i organizacji systemu szkolenia.

Kwalifikacją o zbliżonym charakterze jest kwalifikacja z poziomem z poziomem 5 PRK z obszaru koszykówki. Osoba posiadająca kwalifikację z 4 PRK ma kompetencje pozwalające na samodzielne prowadzenie procesu treningowego zawodników grających w koszykówkę szczególnie na etapie szkolenia młodzieżowego oraz charakteryzuje teoretyczne podstawy koszykówki. Osoba posiadająca kwalifikację z 5 PRK ma potwierdzone umiejętności pozwalające na samodzielne wykonywanie działań związanych z realizacją szkolenia zawodników uprawiających koszykówkę na poziomie profesjonalnym. Osoba posiadająca kwalifikację może również pełnić funkcję asystenta trenera na każdym poziomie rozgrywek oraz w kadrach narodowych.

1. Etap weryfikacji
1.1. Metody
Dopuszcza się 2 ścieżki procesu walidacji. Ścieżka A. Przeznaczona dla osób, które posiadają dowody mogące stanowić podstawę do potwierdzenia posiadania efektów uczenia się. Ścieżka B. Przeznaczona dla osób, które nie posiadają dowodów mogących stanowić podstawę do potwierdzenia posiadania efektów uczenia się.
Ścieżka A
Na etapie weryfikacji efektów uczenia się dopuszcza się wykorzystanie następujących metod: - analiza dowodów i deklaracji, - rozmowa z komisją walidacyjną, zwaną dalej "komisją" (wywiad swobodny), - obserwacja w warunkach symulowanych. Wymagane jest przedstawienie następujących dowodów odnoszących się do koszykówki: - planów, raportów i sprawozdań z: działalności szkoleniowej, działalności selekcyjnej, imprezy sportowo-rekreacyjnej, zrealizowanych studiów przypadków (np. w formie nagrań wideo), - planu procesu treningowego obejmującego minimum roczny plan szkolenia, - planu zgrupowania szkoleniowego grupy młodzieżowej, - dokumentujących prowadzenie procesu treningowego w koszykówce na bazie 20 jednostek treningowych. Komisja może dopuścić inne dowody przedstawione przez osobę przystępującą do walidacji.
Ścieżka B
Na etapie weryfikacji efektów uczenia się wykorzystuje się następujące metody: - test teoretyczny, - obserwacja w warunkach symulowanych, - rozmowa z komisją (wywiad swobodny). Dowodem potwierdzającym wszystkie wskazane dla kwalifikacji efekty uczenia się jest dyplom instruktora sportu w koszykówce wydany przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz. U. poz. 829).
1.2. Zasoby kadrowe
Walidacja prowadzona jest przed komisją. Komisja składa się z 3 osób, w tym przewodniczącego komisji. Każdy z członków komisji spełnia następujące warunki: - legitymuje się dyplomem poświadczającym ukończenie studiów wyższych z tytułem zawodowym magistra, - legitymuje się co najmniej dyplomem trenera klasy drugiej w koszykówce wydanym przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów lub posiada równoważną kwalifikację wydaną przez związek sportowy właściwy dla koszykówki lub kwalifikację z obszaru koszykówki z poziomem 5 PRK, - posiada co najmniej udokumentowane 5-letnie doświadczenie w pracy na stanowisku trenera lub asystenta. Co najmniej 1 z członków komisji posiada doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Instytucja certyfikująca wyznacza przewodniczącego komisji spośród jej członków.
1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne
Ścieżka A
W celu rozpoczęcia weryfikacji kandydat dostarcza instytucji certyfikującej dokumenty potwierdzające spełnienie kryteriów weryfikacji zawartych w opisie kwalifikacji. Komisja po zapoznaniu się z dowodami i deklaracjami odbywa rozmowę z kandydatem. Komisja może rozszerzyć weryfikację o obserwację w warunkach symulowanych.
Ścieżka B
Za pomocą metody testu teoretycznego sprawdzane są wszystkie zestawy efektów uczenia się. Kryteria weryfikacji związane z demonstrowaniem i nauczaniem elementów techniczno-taktycznych w koszykówce oraz prób diagnostycznych zawodników sprawdzane są za pomocą obserwacji w warunkach symulowanych. Obserwacja każdorazowo połączona jest z rozmową z komisją. Do przeprowadzenia testu teoretycznego oraz wywiadu swobodnego instytucja certyfikująca musi zapewnić salę wyposażoną w komputer, projektor oraz ekran. Do zastosowania metody obserwacji w warunkach symulowanych należy zapewnić dostęp do hali sportowej z boiskiem do gry w koszykówkę zgodnym z oficjalnymi przepisami Międzynarodowej Federacji Koszykówki (FIBA) oraz niezbędne wyposażenie. Na potrzeby obserwacji w warunkach symulowanych instytucja certyfikująca musi zapewnić minimum 10 zawodników. 2. Etap identyfikowania i dokumentowania Instytucja certyfikująca musi zapewnić wsparcie osobie przystępującej do walidacji w zakresie identyfikowania oraz dokumentowania posiadanych efektów uczenia się. Na tym etapie instytucja certyfikująca wskazuje kandydatowi ścieżkę weryfikacji. Możliwe jest wykorzystanie elementów z obu ścieżek weryfikacji.
2.1. Metody
Dopuszczalne metody na tych etapach: metoda analizy dowodów i deklaracji oraz rozmowa z doradcą.
2.2. Zasoby kadrowe
Doradca walidacyjny: - stosuje metody i narzędzia pomocne przy identyfikowaniu i dokumentowaniu kompetencji, - zna zasady weryfikacji dowodów na osiągnięcie efektów uczenia się, - przestrzega wysokich standardów etyki zawodowej, - zna wymagane efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ustalone dla kwalifikacji będących w zakresie jego działania jako doradcy walidacyjnego, - zna metody i narzędzia stosowane w celu zweryfikowania wymaganych efektów uczenia się dla kwalifikacji będących w zakresie jego działania jako doradcy walidacyjnego.
2.3. Sposób organizacji oraz warunki organizacyjne i materialne
Instytucja certyfikująca zapewnia odpowiednie miejsce do pracy doradcy z uczestnikiem walidacji.

Wszystkie opinie uzyskane w ramach konsultacji środowiskowych i na etapie opinii o społeczno-gospodarczym zapotrzebowaniu na kwalifikacje były aprobujące projekt kwalifikacji. Istnieją przesłanki społeczne i gospodarcze przemawiające za włączeniem kwalifikacji do ZSK - rynek sportu powszechnego i wyczynowego ma stały potencjał i opiera się na potrzebie w zakresie pozyskania wykwalifikowanych kadr. Wnioskodawca opracował cztery opisy kwalifikacji, które stanowią razem spójny obraz ścieżki rozwoju kompetencji wymaganych dla kadry instruktorsko-trenerskiej w koszykówce