Kwalifikacja cząstkowa na poziomie 4 Polskiej Ramy Kwalifikacji i europejskich ram kwalifikacji
Status:
włączona funkcjonująca
Rodzaj:
cząstkowa
Kategoria:
wolnorynkowe
Data włączenia do ZSK:
2023-01-30
Dokument potwierdzający nadanie kwalifikacji:
Certyfikat kwalifikacji wolnorynkowej
Sektorowa Rama Kwalifikacji:
Sport (poziom 4)

Krótka charakterystyka kwalifikacji

Posiadacz kwalifikacji jest przygotowany do samodzielnego planowania, organizowania oraz prowadzenia, w oparciu o gotowe wzory planów krótko i długoterminowych, szkolenia sportowego z piłki ręcznej na poziomie podstawowym. Dokonuje naboru, wstępnej oceny predyspozycji psychofizycznych uczestników procesu treningowego, uczestniczy z podopiecznymi w rywalizacji sportowej, dokonuje bieżącej oceny podejmowanych działań (ewaluacja), rozwiązuje problemy wychowawcze i organizacyjne. Współpracuje z otoczeniem grupy szkoleniowej.

Informacje o kwalifikacji

Grupy osób, które mogą być zainteresowane uzyskaniem kwalifikacji

Kwalifikacja kierowana jest do osób dorosłych, posiadających co najmniej świadectwo maturalne, zainteresowanych zdobyciem nowych lub uzupełnieniem posiadanych kompetencji zawodowych, w tym do osób: - wykonujących zawodowo usługi edukacyjne dla dzieci i młodzieży w obszarze aktywności fizycznej i sportu (np. nauczyciele wychowania fizycznego); - zatrudnionych w sektorze rekreacji i sportu (np. w federacjach sportu, klubach, ośrodkach sportu, itp.); - poszukujących miejsca na rynku pracy w sektorze sportu i rekreacji. Kwalifikacją mogą być również zainteresowane osoby, które mają doświadczenie organizacyjno-szkoleniowe Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji w zakresie piłki ręcznej, w tym zawodnicy czynni i uprawiający tę dyscyplinę w przeszłości. Kwalifikacja kierowana jest również do osób, które w ramach własnej działalności gospodarczej chciałyby prowadzić szkolenie sportowe lub działalność rekreacyjną, np. w szkółkach, klubach, akademiach, ośrodkach sportowo-rekreacyjnych. - zatrudnionych w sektorze rekreacji i sportu (np. w federacjach sportu, klubach, ośrodkach sportu, itp.); - poszukujących miejsca na rynku pracy w sektorze sportu i rekreacji. Kwalifikacją mogą być również zainteresowane osoby, które mają doświadczenie organizacyjno-szkoleniowe w zakresie piłki ręcznej, w tym zawodnicy czynni i uprawiający tę dyscyplinę w przeszłości. Kwalifikacja kierowana jest również do osób, które w ramach własnej działalności gospodarczej chciałyby prowadzić szkolenie sportowe lub działalność rekreacyjną, np. w szkółkach, klubach, akademiach, ośrodkach sportowo-rekreacyjnych.

W razie potrzeby warunki, jakie musi spełniać osoba przystępująca do walidacji

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest przedstawienie: - dokumentu poświadczającego ukończone 18 lat, - świadectwa dojrzałości (kwalifikacja pełna na poziomie 4 PRK)

Typowe możliwości wykorzystania kwalifikacji

Osoba posiadające kwalifikację jest przygotowana do pracy w klubach sportowych, ośrodkach sportu i rekreacji, w placówkach wypoczynku. Może prowadzić zajęcia w ramach wstępnego procesu treningowego, prowadzić komercyjne zajęcia rekreacyjno-sportowe, również w ramach własnej działalności gospodarczej. Uzyskanie kwalifikacji umożliwia rozwój zawodowy osobom mającym doświadczenie w prowadzeniu procesu treningowego w innych dyscyplinach, w szczególności w grach zespołowych. Posiadacz kwalifikacji może być zatrudniony do prowadzenia zajęć sportowych w systemie pozalekcyjnym i pozaszkolnym, np. zakresie opieki na boiskach wielofunkcyjnych lub zajęciach sportowych w ramach prywatnych przedsięwzięć. Osoba posiadająca kwalifikację może ubiegać się o uzyskanie kolejnych kwalifikacji z wyższymi poziomami PRK, dotyczących planowania i prowadzenia procesu szkoleniowego w piłce ręcznej.

Zapotrzebowanie na kwalifikację

Osoby wykonujące zadania w zakresie prowadzenia zorganizowanych zajęć sportowych, w tym dla dzieci i młodzieży, są stałymi uczestnikami rynku rekreacyjno-sportowego. Według danych GUS udział Polaków w sporcie i aktywności ruchowej dynamicznie wzrasta, o czym może świadczyć chociażby wzrost wydatków gospodarstw domowych ponoszonych na uczestnictwo w zajęciach sportowych oraz zakup sprzętu w latach 2008-2012 (odpowiednio z 17,2% do 29,9% oraz z 8,9% do 15,8%) [GUS, Uczestnictwo w sporcie i rekreacji ruchowej w 2016 r.]. Potwierdzają to również dane pochodzące z raportu Kantar TNS "Aktywność fizyczna Polaków 2017", z których wynika, że przynajmniej raz w miesiącu sport uprawia 62% Polaków, w tym 30% co najmniej trzy razy w tygodniu, 20% minimum raz w tygodniu, a 12% minimum raz w miesiącu. Konsekwencją tego trendu jest wzrost liczby dzieci i młodzieży, zainteresowanych uprawianiem sportów drużynowych. Według danych Związku Piłki Ręcznej w Polsce znacząco wzrosła liczba dzieci zainteresowanych piłką ręczną i uczestniczących w procesie szkolenia sportowego. Wpływ na taką sytuację mają niewątpliwie ostatnie sukcesy na arenie międzynarodowej reprezentacji Polski mężczyzn w piłce ręcznej oraz rozbudowa ogólnodostępnej bazy sportowej takiej jak "Orliki" czy boiska wielofunkcyjne. "Raport z konsultacji publicznych Programu Rozwoju Sportu do roku 2020" jednoznacznie wskazuje na wzrost znaczenia aktywności fizycznej w życiu społecznym oraz na potrzebę opisania kwalifikacji z obszaru sportu i włączenie ich do ZSK, co pozytywnie wpłynie na zapewnienie jakości usług na polskim rynku oraz ułatwi ich porównanie z kwalifikacjami funkcjonującymi w innych państwach. W roku 2015 we współpracy Związku Piłki Ręcznej w Polsce z Ministerstwem Sportu i Turystyki opracowano projekt "Ośrodki Szkolenia w Piłce Ręcznej", który zorientowany jest na objęcie profesjonalnym szkoleniem dzieci od II etapu edukacyjnego aż do momentu, kiedy będą mogły kontynuować szkolenie w klubach sportowych. Równocześnie w szkołach wdrożono programy promujące piłkę ręczną finansowane przez Ministerstwo Sportu, takie jak "Szczypiornista Szkoła", czy "Szczypiorniak na Orlikach". W roku 2017 w ramach projektu "Ośrodki Szkolenia w Piłce Ręcznej (OSPR)" w 16 województwach funkcjonowały 32 ośrodki, co daje objęcie programem szkolenia sportowego ok. 300 szkół (176 szkół podstawowych, 96 gimnazjów i 30 szkół ponadgimnazjalnych) i ok. 500 uczniów przez 400 trenerów. W ramach programu "Szczypiorniak na Orlikach" w 2016 roku opieką sportową objęto ok. 16 000 dzieci (w 2012 r. - 6000), a w programie "Szczypiornista Szkoła" ok. 4000. Taka sytuacja generuje potrzebę fachowego przygotowania osób, które będą mogły prowadzić zajęcia z dziećmi i młodzieżą na najwyższym poziomie. Według Ośrodka Rozwoju Edukacji w roku szkolnym 2014/2015 w Polsce zatrudnionych było 87 127 nauczycieli wychowania fizycznego. Wyraźnie daje się zauważyć wzrost liczby osób z tej grupy zawodowej, które chcą rozwijać kompetencje w zakresie piłki ręcznej. Istnieje zatem konieczność ujednolicenia i określenia zakresu i poziomu kompetencji dla osób zajmujących się zawodowo lub chcących zajmować się w przyszłości procesem treningu sportowego (zwłaszcza młodzieży szkolnej) w piłce ręcznej, jak i dla podmiotów, które będą certyfikować powyższe kwalifikacje. Warto również zauważyć, że w Polsce już ponad połowa społeczeństwa cierpi na nadwagę lub otyłość (zgodnie z wynikami "Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia" w 2014 r. osoby z nadwagą i osoby otyłe w Polsce stanowiły odpowiednio 36,6% i 16,7% populacji osób w wieku 15 lat i więcej, czyli łącznie 53,3%; w 2016 - jak podaje Instytut Żywności i Żywienia, już ponad 60 proc. mężczyzn i połowa kobiet w Polsce cierpiała na nadwagę lub otyłość). Problem nadmiernej masy ciała dotyczy coraz częściej również dzieci (zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w roku szkolnym 2013/2014 przez HBSC, odsetek młodzieży 11-15 letniej z nadwagą i otyłością̨ wynosił w Polsce 14,8%). Funkcjonowanie kwalifikacji przyczyni się do promowania aktywnego, zdrowego trybu życia poprzez uprawianie atrakcyjnej formy wysiłku fizycznego jako sposobu na zapobieganie chorobom cywilizacyjnym, w tym zjawisku otyłości wśród dzieci i młodzieży. Według opublikowanego przez IBE "Uzasadnienia wyborów obszarów priorytetowych, z którymi powinny być powiązane kwalifikacje (praca zbiorowa, sierpień 2016)", wnioskowana kwalifikacja (w zakresie branży sportowej) przekłada się również na szerokie możliwości rozwoju przedsiębiorczości. Małe lub jednoosobowe firmy realizujące działalność w zakresie rekreacji i sportu mogą przyczyniać się do wzrostu zatrudnienia w regionach.

Wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody Na etapie weryfikacji wykorzystywane są następujące metody:
- test teoretyczny,
- analiza dowodów i deklaracji,
- rozmowa z komisją walidacyjną, zwaną dalej "komisją".
Za pomocą metody analizy dowodów i deklaracji sprawdzany jest efekt uczenia się "Prowadzi proces szkoleniowy na podstawie gotowych schematów/planów treningowych" w zestawie 2 "Realizowanie procesu treningowego". Pozostałe efekty uczenia się sprawdzane są za pomocą testu teoretycznego i podczas rozmowy z komisją.

1.2. Zasoby kadrowe
W skład komisji wchodzą minimum 3 osoby. Co najmniej 1 osoba z komisji:
- posiada tytuł trenera na poziomie III,
- posiada stopień doktora nauk o kulturze fizycznej,
- jest autorem lub współautorem materiałów szkoleniowych w zakresie zespołowych gier sportowych,
- posiada doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Instytucja certyfikująca wskazuje przewodniczącego komisji spośród swoich członków.

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne
Weryfikacja będzie przebiegała w dwóch częściach:
1) test teoretyczny;
2) analiza dowodów i deklaracji połączona z rozmową z komisją.
Warunkiem przystąpienia do rozmowy z komisją jest uzyskanie pozytywnej oceny przesłanych dowodów. Kandydat decyduje o kolejności przystąpienia do poszczególnych części. W celu oceny analizy dowodów i deklaracji kandydat dostarcza 2 nagrania fragmentów zajęć z udziałem młodzieży do 15. roku życia:
- pierwsze nagranie przedstawiające nauczanie dwóch elementów technicznych (po jednym z ataku i obrony) wybranych przez kandydata. Nagranie zawiera kandydata prezentującego wykonanie elementu technicznego, objaśniającego zawodnikom jak wykonać zadanie, proponującego zawodnikom ćwiczenia z uwzględnieniem elementów taktyki indywidualnej z zastosowaniem przyborów/przyrządów, omawiającego i korygującego działania zawodników, odbierającego adekwatne do możliwości i wieku zawodników metody, formy i środki oraz zawodników wykonujących zadane ćwiczenia. Kandydat organizuje zajęcia zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Czas trwania filmu: od 10 do 15 minut. Kandydat załącza do filmu temat prezentowanych zajęć oraz krótką charakterystykę grupy;
- drugie nagranie przedstawiające sędziowanie przez kandydata fragmentu meczu piłki ręcznej. Nagranie pokazuje kandydata stosującego adekwatne do sytuacji na boisku gesty i sygnały dźwiękowe oraz poruszającego się odpowiednio do zdarzeń boiskowych. Czas trwania filmu: do 10 minut. Dowodem potwierdzającym wszystkie wskazane dla kwalifikacji efekty uczenia się jest zaświadczenie o uczestnictwie z wynikiem pozytywnym w kursie trenerów piłki ręcznej (poziom I), zatwierdzonym przez Związek Piłki Ręcznej w Polsce (ZPRP), bądź odpis dyplomu trenera lub kopia legitymacji instruktora piłki ręcznej wydane są przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz. U. poz. 829).

Warunki organizacyjne i materialne:
- warunki do przeprowadzenia testu teoretycznego,
- sala do przeprowadzenia rozmowy z wydzielonym miejscem umożliwiającym przygotowanie się kandydata,
- tablica taktyczna do piłki ręcznej,
- flipchart, arkusze papieru, pisaki,
- urządzenie do odtwarzania nagrań audio-video.

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania
Instytucja certyfikująca może zapewnić osobie przystępującej do walidacji wsparcie doradcy walidacyjnego w zakresie identyfikowania oraz dokumentowania posiadanych efektów uczenia się.

Informacje dodatkowe

Podstawa prawna włączenia kwalifikacji do ZSK
Na podstawie Obwieszczenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 2023-01-04 r. w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej >Prowadzenie procesu treningowego w piłce ręcznej< do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (Monitor Polski z dnia 2023-01-30 r., poz. 131)
Data rozpoczęcia funkcjonowania kwalifikacji w ZSK
2023-09-20
Orientacyjny nakład pracy potrzebny do uzyskania kwalifikacji (w godzinach)
130
Termin dokonywania przeglądu kwalifikacji
Nie rzadziej niż raz na 10 lat.
Termin następnego przeglądu kwalifikacji
2033-01-30
Kod dziedziny kształcenia
141 - Wychowanie specjalistyczne
Kod PKD (wg klasyfikacji 2007)
96.04 - Działalność usługowa związana z poprawą kondycji fizycznej
Kod kwalifikacji (od 2020 roku)
13987

Streszczenie opinii uzyskanych podczas konsultacji projektu kwalifikacji

W konsultacjach wniosku wzięło udział 5 podmiotów, potrzebę społeczno-gospodarczą na daną kwalifikację zaopiniowało pozytywnie dwóch specjalistów. Wszystkie opinie były aprobujące wniosek do włączenia kwalifikacji do ZSK. Wnioskodawca ustosunkował się do drobnych uwag w opisie ze strony Rady do spraw Kształcenia i Doskonalenia Kadr Kultury Fizycznej. Projekt uznano za bardzo dobrze przygotowany od strony merytorycznej.

Efekty uczenia się

Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się

Osoba posiadająca kwalifikację "Prowadzenie procesu treningowego w piłce ręcznej" jest przygotowana do samodzielnego organizowania i prowadzenia szkolenia sportowego, imprez sportowo-rekreacyjnych oraz procesu szkoleniowego z zakresu piłki ręcznej w sposób zapewniający uczestnikom bezpieczeństwo i efektywność podejmowanych działań. Dokonuje naboru, głównie ze środowisk szkolnych, do uczestnictwa w zajęciach sportowych oraz wstępnej selekcji do szkolenia sportowego z piłki ręcznej na podstawie oceny predyspozycji psychofizycznych uczestników. Organizuje i prowadzi pracę treningową w okresie długo- i krótkoterminowym, na podstawie gotowych wzorców. Organizuje i uczestniczy w rywalizacji sportowej, naucza podstawowych elementów techniczno-taktycznych charakterystycznych dla piłki ręcznej, dobiera do możliwości grupy i założonych celów stosowane w procesie szkoleniowym środki dydaktyczne. Współpracuje z otoczeniem grupy szkoleniowej.
<Rozwiń wszystko>

Zestawy efektów uczenia się

1. Charakteryzowanie piłki ręcznej jako dyscypliny sportowej

<Rozwiń zestaw>
Poszczególne efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
1. Charakteryzuje piłkę ręczną jako sport
Kryteria weryfikacji:
  1. opisuje historię piłki ręcznej,
  2. omawia przepisy gry,
  3. charakteryzuje systemy gry w obronie i ataku z zakresu taktyki zespołowej i indywidualnej w piłce ręcznej,
  4. charakteryzuje dyscyplinę pod względem wysiłku fizjologicznego,
  5. wskazuje zależność pomiędzy wiekiem rozwojowym i płcią, a kształtowaniem poszczególnych zdolności motorycznych w treningu piłki ręcznej.
2. Charakteryzuje zasady organizacji rywalizacji sportowej w dyscyplinie
Kryteria weryfikacji:
  1. wymienia organizacje funkcjonujące w dyscyplinie i wskazuje na ich hierarchię,
  2. omawia organizację systemu współzawodnictwa sportowego w Polsce,
  3. omawia strukturę czasową procesu treningowego,
  4. wskazuje krajowe uregulowania prawne (w tym uregulowania wewnętrzne Związku Piłki Ręcznej w Polsce (ZPRP)) określające zasady funkcjonowania piłki ręcznej w Polsce.

2. Realizowanie procesu treningowego

<Rozwiń zestaw>
Poszczególne efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
1. Wskazuje predyspozycje zawodników do uczestniczenia w procesie treningowym i zawodach sportowych
Kryteria weryfikacji:
  1. omawia cechy budowy somatycznej predysponujące do uprawiania piłki ręcznej,
  2. omawia zalecane przez Związek Piłki Ręcznej w Polsce (ZPRP) techniki diagnostyczne uzdolnień ruchowych i predyspozycji motorycznych,
  3. wskazuje sposoby monitorowania rozwoju somatycznego i sportowego uczestników zajęć,
  4. interpretuje wyniki prób testów sprawności fizycznej.
2. Kieruje grupą i procesami wychowawczymi
Kryteria weryfikacji:
  1. wskazuje przykłady formułowania zasad i norm wprowadzanych w grupie,
  2. wymienia czynniki mające wpływ na efektywną komunikację,
  3. rozwiązuje problemy wychowawcze, stosując metodę analizy przypadku (identyfikuje źródło problemu, proponuje możliwe rozwiązania),
  4. wypełnia dziennik zajęć treningowych z uwzględnieniem okresu treningowego.
3. Prowadzi proces szkoleniowy na podstawie gotowych schematów/ planów treningowych
Kryteria weryfikacji:
  1. przestrzega zasad bezpieczeństwa na zajęciach treningowych,
  2. dobiera metody, formy i środki do określonych celów zajęć i wieku uczestników,
  3. przygotowuje zadania treningowe z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb uczestników,
  4. demonstruje i omawia wykonanie elementów techniczno-taktycznych w piłce ręcznej,
  5. naucza elementów techniczno-taktycznych zgodnie z zasadami metodyki,
  6. sędziuje fragment gry w piłkę ręczną.
4. Współdziała z otoczeniem grupy szkoleniowe
Kryteria weryfikacji:
  1. przedstawia propozycje promowania piłki ręcznej w środowisku lokalnym w celu pozyskiwania potencjalnych uczestników w sporcie,
  2. omawia zasadność współpracy z opiekunami prawnymi uczestników zajęć, z nauczycielami i z władzami lokalnymi,
  3. omawia plan realizacji imprezy sportowo-rekreacyjnej (określa harmonogram przygotowań, zakres niezbędnych konsultacji, program imprezy, zadania organizatora).

Instytucje certyfikujące i podmioty powiązane z kwalifikacją

# Instytucje certyfikujące (IC) Instytucje walidujące
1
Związek Piłki Ręcznej w Polsce

Wnioskodawca:

Związek Piłki Ręcznej w Polsce

Minister właściwy dla kwalifikacji:

Minister Sportu i Turystyki

LOKALIZACJA INSTYTUCJI CERTYFIKUJĄCYCH I WALIDUJĄCYCH