Prowadzenie jednostki treningowej i zgrupowania sportowego w sporcie osób z niepełnosprawnościami

Uzyskaniem kwalifikacji mogą być szczególnie zainteresowani: zawodnicy i byli zawodnicy z niepełnosprawnością; studenci i absolwenci AWF i kierunków medycznych; osoby posiadające kwalifikację: "Asystowanie w organizacji wydarzeń sportowych dla osób z niepełnosprawnościami"; nauczyciele wychowania fizycznego; kadra szkoleniowa w klubach sportowych; Kwalifikacją mogą być również zainteresowani: wolontariusze; członkowie rodzin osób z niepełnosprawnościami; animatorzy zatrudnieni w instytucjach sportu i kultury; osoby mające kontakt z osobami z niepełnosprawnościami niezwiązane ze sportem.

Do walidacji może przystąpić osoba, która: - posiada wykształcenie średnie lub średnie branżowe, - ma ukończone 18 lat.

Osoba posiadająca kwalifikację może ją wykorzystać w ramach wolontariatu lub zatrudnienia w: klubach sportowych, związkach sportowych; innych stowarzyszeniach i fundacjach; ośrodkach sportu i rekreacji; przedszkolach, przedszkolach specjalnych, szkołach, szkołach specjalnych, ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, uczelniach wyższych; ośrodkach wychowawczych i socjoterapeutycznych; ośrodkach wypoczynkowych, hotelach, sanatoriach, ośrodkach agroturystycznych; domach seniora, domach dziennego pobytu innych placówkach opieki społecznej; instytucjach kultury; agencjach eventowych, centrach animacji.

Certyfikat jest ważny przez 5 lat. Warunkiem przedłużenia certyfikatu jest udokumentowana współpraca z klubem sportowym lub organizacją sportu niepełnosprawnych w zakresie prowadzenia zajęć, konsultacji, obozów w wymiarze min. 150 godzin w ciągu ostatnich 5 lat.

brak

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011 4 697,5 osób zadeklarowało niepełnosprawność. Spośród tych osób 3 131,9 posiadało prawne potwierdzenie niepełnosprawności w rozumieniu Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 1997 Nr 123 poz. 776 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z danymi GUS za 2012 rok w zajęciach sportowych lub rekreacji ruchowej uczestniczyło 25,8 % osób niepełnosprawnych, co stanowiło wynik o 20,1 pp. niższy niż średnia w przypadku ogółu społeczeństwa (45,9%). Dane GUS za rok 2016 nie precyzują, jaki odsetek osób niepełnosprawnych uczestniczy w zajęciach sportowych lub rekreacji ruchowej, ale w przypadku ogółu społeczeństwa odsetek ten nieznacznie wzrósł do 46%. Jednocześnie, zgodnie z ustaleniami kontroli Najwyższej Izby Kontroli pn. "Rozwój sportu osób niepełnosprawnych" liczba osób uczestniczących w sporcie powszechnym spadła w latach 2013 - 2015 z 39,1 tys. do 37,7 tys. (o 3,6%), a dofinansowaniem sportu powszechnego, wyczynowego oraz rehabilitacji społecznej poprzez sport i rekreację ze środków budżetu państwa, FRKR oraz PFRON w latach 2013-2015 objęto 187,6 tys. osób niepełnosprawnych, tj. ok. 62,5 tys. osób rocznie, co stanowiło jedynie 2 % osób niepełnosprawnych w Polsce. Z powyższych danych wynika, że odsetek osób niepełnosprawnych biorących udział w aktywnościach sportowych i rekreacyjnych jest wyraźnie niższy niż w przypadku ogółu społeczeństwa. Przyczyną powyższego może być brak wykwalifikowanej kadry mogącej podjąć pracę z osobami niepełnosprawnymi. Według Raportu Ośrodka Rozwoju Edukacji w roku szkolnym 2014/2015 wychowania fizycznego uczyło 87127 nauczycieli. Nabycie opisywanej kwalifikacji przez wymienioną grupę pozwoliłoby na zapewnienie fachowego wsparcia osobom z niepełnosprawnościami w zakresie wybranego sportu paraolimpijskiego, a tym samym promowanie uprawiania sportu wśród osób ze specjalnymi potrzebami. Włączenie kwalifikacji "Prowadzenie jednostki treningowej i zgrupowania sportowego w sporcie osób z niepełnosprawnościami" do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji wpisze się w proces zapewniania rozpoznawalności, transparentności i mobilności kadry wspierającej w kraju i za granicą (proponowany dla kwalifikacji poziom PRK bezpośrednio odnosi się do 4 poziomu ERK). Istotny czynnik to ujednolicenie i usystematyzowanie procedur mających wpływ na poprawę bezpieczeństwa w zakresie prowadzenia procesu szkolenia sportowego. Osoby posiadające zgłaszaną kwalifikację mogą realizować tym samym założenia Programu Rozwoju Sportu do roku 2020. Program wskazuje również, że jednym z kluczowych warunków dla efektywnego procesu szkolenia jest dostępność wykwalifikowanej kadry trenerskiej. Zalecenia dotyczące najważniejszych wyzwań w sporcie przedstawił również Parlament Europejski w Sprawozdaniu w sprawie europejskiego wymiaru sportu (Sprawozdanie w sprawie europejskiego wymiaru sportu, 18.11.2011 r. (2011/2087(INI)). Dokument identyfikuje konieczne obszary interwencji oraz rekomenduje podjęcie działań m.in. państwom członkowskim. Zalecenia te pokrywają się z Programem Rozwoju Sportu do roku 2020 w takich obszarach jak m.in. rola kształcenia i odpowiednich kwalifikacji trenerów. Ponadto proces walidacji przewidziany w niniejszej kwalifikacji może przyczynić się do rozwoju wolontariatu w sporcie. Kwalifikacja będzie umożliwiała potwierdzanie kompetencji osób, niezależnie od drogi ich uzyskania (droga formalna i pozaformalna). Będzie zachęcała osoby wybierające drogę pozaformalną i nieformalną do wspierania sportu celem uzyskania odpowiednich kompetencji. Źródła: 1) Raport z wyników. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012, 2) Informacja o wynikach kontroli Rozwój Sportu Osób Niepełnosprawnych, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2017, 3) Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej w 2012 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013, 4) Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej w 2016 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2017, 5) Program Rozwoju Sportu do roku 2020, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Warszawa 2015, 6) Sprawozdanie w sprawie europejskiego wymiaru sportu, 18.11.2011 r. 7) Rachubka, M. (2015). Nauczyciele w roku szkolnym 2014/2015, Warszawa, Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Do tej pory żadna z kwalifikacji nadawanych poza systemami oświaty i szkolnictwa wyższego włączonych do ZSK nie potwierdza przygotowania do wykonywania podobnych zadań. Natomiast zestaw/y (lub część zestawu) efektów uczenia się (z zestawu 01 oraz 02) może być osiągana w toku studiów o kierunku wychowanie fizyczne, sport, rekreacja ruchowa lub pokrewnym. Jednak osiąganie efektów uczenia się zdefiniowanych dla powyższej kwalifikacji w toku studiów uwarunkowane jest doborem treści kształcenia przez poszczególne uczelnie. Kwalifikacja "Tworzenie i realizacja planu szkoleniowego, w tym zarządzanie sztabem w wybranym sporcie osób z niepełnosprawnościami posiada podobne efekty uczenia się w zestawach 01 i 02, a zatem posiadanie opisywanej kwalifikacji będzie dowodem na posiadanie adekwatnych efektów w/w kwalifikacji.

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody
Na etapie weryfikacji efektów uczenia się wykorzystuje się następujące metody: test teoretyczny, analiza dowodów i deklaracji, obserwacja w warunkach rzeczywistych lub symulowanych uzupełniona rozmową z komisją walidacyjną, zwaną dalej "komisją".

1.2. Zasoby kadrowe
Weryfikację przeprowadza komisja. Komisja składa się z minimum 3 osób. Każdy członek komisji musi spełniać następujące warunki:
- posiada minimum kwalifikację pełną na poziomie 6 PRK (licencjat lub inżynier),
- posiada pięcioletnie doświadczenie w szkoleniu sportowym osób z niepełnosprawnościami. Ponadto minimum jeden członek komisji musi posiadać:
- dziesięcioletnie doświadczenie w pracy dydaktycznej, w tym także w przygotowywaniu i przeprowadzaniu egzaminów w obszarze sportu osób z niepełnosprawnościami, - dziesięcioletnie doświadczenie w szkoleniu sportowym osób z niepełnosprawnościami w danym sporcie, - doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne
Weryfikacja efektów uczenia się składa się z dwóch części:
- części teoretycznej weryfikowanej za pomocą testu wiedzy lub analizy dowodów i deklaracji uzupełnionej rozmową z komisją,
- części praktycznej weryfikowanej za pomocą analizy dowodów i deklaracji lub obserwacji w warunkach rzeczywistych lub symulowanych uzupełnionej rozmową z komisją. Zaliczenie części teoretycznej jest warunkiem przystąpienia do części praktycznej. W części teoretycznej walidacji podlegają wszystkie efekty uczenia się z zestawu 1 i efekt uczenia się "Charakteryzuje wybrany sport dla osób z niepełnosprawnościami" z zestawu 2. W części praktycznej walidacji sprawdzeniu podlegają wszystkie efekty uczenia się z zestawu 2 oprócz efektu uczenia się "Charakteryzuje wybrany sport dla osób z niepełnosprawnościami". Instytucja certyfikująca spełnia następujące warunki organizacyjne: posiada porozumienie o współpracy z minimum 10 klubami sportowymi, stowarzyszeniami lub fundacjami w obszarze sportu osób z niepełnosprawnościami, w co najmniej dziesięciu sportach, w zakresie dostępu do uczestników, infrastruktury, sprzętu sportowego, indywidualnego sprzętu medycznego. Instytucja certyfikująca zapewnia możliwość walidacji w wybranym przez kandydata sporcie objętym programem igrzysk paraolimpijskich lub zarządzanym przez Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski.

2. Etap identyfikowania i dokumentowania
Instytucja certyfikująca musi zapewnić doradcę walidacyjnego, spełniającego poniższe warunki:
- posiada minimum pięcioletnie doświadczenie w sporcie paraolimpijskim,
- posiada kwalifikację pełną na poziomie co najmniej 6 PRK,
- posiada wiedzę na temat Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji i metod walidacji. Doradca wspierający kandydata w tworzeniu portfolio na potrzeby analizy dowodów nie może zasiadać w komisji prowadzącej weryfikację dla tego konkretnego kandydata.

Projekt kwalifikacji został poddany opinii czterech specjalistów w ramach konsultacji środowiskowych i opinii o społeczno-gospodarczym zapotrzebowaniu na kwalifikację. Wszystkie opinie były aprobujące projekt kwalifikacji. Wskazano, że istnieje ogromne zapotrzebowanie w zakresie przygotowania kadr szkolących zawodników niepełnosprawnych i kwalifikacja wypełnia tę lukę. Zauważono, że włączenie kwalifikacji przyczyni się do promocji różnych form aktywności fizycznej wśród osób niepełnosprawnych.