
Kwalifikacja cząstkowa na poziomie 5 Polskiej Ramy Kwalifikacji i europejskich ram kwalifikacji
Zdalne monitorowanie konsoli oraz prowadzenie działań interwencyjnych w systemie Mainframe
Skrót nazwy / Symbol kwalifikacji:
Operator systemu Mainframe (z/OS)
Status:
włączona
Rodzaj:
cząstkowa
Kategoria:
wolnorynkowe
Data włączenia do ZSK:
2023-03-13
Dokument potwierdzający nadanie kwalifikacji:
Certyfikat kwalifikacji wolnorynkowej
Krótka charakterystyka kwalifikacji
Osoba posiadająca kwalifikację samodzielnie monitoruje konsolę Mainframe i adekwatnie reaguje na alerty. Realizując swoje zadania zawodowe posługuje się specjalistyczną wiedzą na temat komputerów klasy Mainframe, w tym korzysta z dokumentacji technicznej przeznaczonej dla systemów Mainframe. Używa języka JCL oraz zarządza jobami. Posługuje się wiedzą z zakresu ITIL. Osoba ta jest gotowa do ponoszenia odpowiedzialności za swoje działania, a co za tym idzie prawidłowo priorytetyzuje zadania na zmianie i rozwiązuje problemy. Skutecznie zarządza ryzykiem w swojej pracy. Wykonuje zadania zawodowe związane z monitoringiem konsoli w zmiennych i nie w pełni przewidywalnych warunkach. Praca operatorów Mainframe jest niezbędna do ciągłego funkcjonowania kluczowych systemów dla gospodarki i państwa. Osoba posiadająca kwalifikację może znaleźć zatrudnienie na stanowisku operatora systemu z/OS na platformie Mainframe w bankach, innych instytucjach finansowych, zakładach ubezpieczeń, instytucjach rządowych, wojsku, przemyśle transportowym, ciężkim, samochodowym oraz innych dużych firmach.
Informacje o kwalifikacji
Grupy osób, które mogą być zainteresowane uzyskaniem kwalifikacji
Uzyskaniem kwalifikacji mogą być zainteresowani: studenci i absolwenci kierunków informatycznych, uczniowie i absolwenci szkół branżowych o profilu informatycznym, operatorzy innych niż z/OS systemów komputerowych, pracownicy help desk/service desk oraz inne osoby zainteresowane pracą w obszarze Mainframe.
Typowe możliwości wykorzystania kwalifikacji
Osoba posiadająca kwalifikację ma zdecydowanie większe możliwości na znalezienie zatrudnienia na stanowisku operatora systemu z/OS na platformie Mainframe w bankach, innych instytucjach finansowych, zakładach ubezpieczeń, instytucjach rządowych, wojsku, przemyśle transportowym, ciężkim, samochodowym oraz innych firmach.
Okres ważności dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji i warunki przedłużenia jego ważności
Bezterminowo
Zapotrzebowanie na kwalifikację
Według danych z wewnętrznej analizy IBM, badającej rynek pracy Mainframe w Polsce z 2019 roku wynika, że liczy on ok. 4,5 tys. specjalistów ze średnią wieku 48,2 lat. Analiza brała pod uwagę zarówno pracowników obsługujących systemy informatyczne, infrastrukturę jak i aplikacje działające w środowisku Mainframe. Polski rynek liczy dziś ponad 20 krajowych firm obsługujących technologię Mainframe, w następujących branżach: medycyna, biotechnologia, bankowość i finanse, ubezpieczenia, produkcja przemysłowa i samochodowa, transport i logistyka, przemysł wydobywczy, organizacje rządowe i przemysł wojskowy. Osoby posiadające tę kwalifikację mogą ubiegać się o pracę w przedsiębiorstwach w wyżej wymienionych branżach, zarówno tych krajowych jak i zagranicznych, działających na polskim rynku. Na podstawie danych rekrutacyjnych widać zainteresowanie stanowiskiem Mainframe Operator. Współczynnik odpowiedzi na aktywne w ciągu dwóch tygodni ogłoszenie o pracę wynosi ponad 100 aplikacji na jedno stanowisko. Technologia Mainframe od lat nieprzerwalnie służy do przetwarzania najbardziej krytycznych danych. Ponad 70% z listy największych przedsiębiorstw Fortune 500 korzysta z technologii Mainframe, jak również 96 na 100 największych banków oraz 9 na 10 największych firm ubezpieczeniowych na świecie. Bazując na obserwacji rynku w Europie, można założyć, że około 15 tys. osób pracuje w tej technologii. Rynek Mainframe rozwija się bardzo dynamicznie, a kolejne firmy chcą inwestować w tę technologię. Bazując na liczbie kandydatów oraz analizie rynku spodziewany jest wzrost inwestycji w tym obszarze, a co za tym idzie - zwiększone zainteresowanie potencjalnych kandydatów o pracę w technologii Mainframe. Te argumenty potwierdzają potrzebę włączenia kwalifikacji rynkowej
Odniesienie do kwalifikacji o zbliżonym charakterze oraz wskazanie kwalifikacji ujętych w ZRK zawierających wspólne zestawy efektów uczenia się
W ZRK nie ma obecnie kwalifikacji odpowiadających efektom uczenia się opisanym dla kwalifikacji rynkowej: "Zdalne monitorowanie konsoli oraz prowadzenie działań interwencyjnych w systemie Mainframe".
Wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację
1. Etap weryfikacji
1.1. Metody walidacji
Weryfikacja składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej.
Na etapie weryfikacji efektów uczenia się w części teoretycznej stosuje się następujące metody:
- test teoretyczny lub wywiad ustrukturyzowany (rozmowa z członkami komisji).
Na etapie weryfikacji w części praktycznej stosuje się następujące metody:
- obserwacja w warunkach symulowanych (zadania praktyczne) uzupełniona wywiadem swobodnym lub ustrukturyzowanym (rozmowa z komisją).
Dopuszcza się zastosowanie analizy dowodów i deklaracji (przykładowe dowody: badge Master The Mainframe level 2 bądź równoważny), która może być wykorzystana do potwierdzenia:
- wszystkich efektów uczenia się z zestawu 3. Znajomość podstaw JCL (Job Control Language);
- posiadanie certyfikatu ITIL Foundation umożliwia potwierdzenie efektu uczenia się "Posługuje się wiedzą z zakresu zbioru pojęć ITIL" z zestawu 2.
1.2. Zasoby kadrowe
Weryfikację efektów uczenia się prowadzi komisja walidacyjna składająca się z co najmniej 2 asesorów, z których jeden pełni funkcję przewodniczącego komisji z głosem decydującym. Członkowie komisji spełniają następujące wymogi:
- udokumentowane minimum 5-letnie doświadczenie zawodowe w Mainframe, w tym minimum 2 ostatnie lata ciągłości wykonywania zadań zawodowych w obszarze Mainframe System Administration.
1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne Instytucja certyfikująca zapewnia:
1) do części praktycznej:
- komputer klasy PC, na którym przeprowadzana będzie część praktyczna,
- emulator umożliwiający dostęp do środowiska testowego,
- dostęp do środowiska testowego z/OS umożliwiającego sprawdzenie efektów uczenia się,
- dostęp do oficjalnej dokumentacji technicznej przeznaczonej dla systemów Mainframe,
- dostęp do publicznie dostępnych materiałów w Internecie;
2) do części teoretycznej:
- test w języku angielskim w postaci papierowej lub postaci elektronicznej,
- standardowe warunki umożliwiające samodzielną pracę osoby przystępującej do walidacji.
2. Etapy identyfikowania i dokumentowania
Nie określa się wymagań dotyczących etapów identyfikowania i dokumentowania efektów uczenia się.
1.1. Metody walidacji
Weryfikacja składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej.
Na etapie weryfikacji efektów uczenia się w części teoretycznej stosuje się następujące metody:
- test teoretyczny lub wywiad ustrukturyzowany (rozmowa z członkami komisji).
Na etapie weryfikacji w części praktycznej stosuje się następujące metody:
- obserwacja w warunkach symulowanych (zadania praktyczne) uzupełniona wywiadem swobodnym lub ustrukturyzowanym (rozmowa z komisją).
Dopuszcza się zastosowanie analizy dowodów i deklaracji (przykładowe dowody: badge Master The Mainframe level 2 bądź równoważny), która może być wykorzystana do potwierdzenia:
- wszystkich efektów uczenia się z zestawu 3. Znajomość podstaw JCL (Job Control Language);
- posiadanie certyfikatu ITIL Foundation umożliwia potwierdzenie efektu uczenia się "Posługuje się wiedzą z zakresu zbioru pojęć ITIL" z zestawu 2.
1.2. Zasoby kadrowe
Weryfikację efektów uczenia się prowadzi komisja walidacyjna składająca się z co najmniej 2 asesorów, z których jeden pełni funkcję przewodniczącego komisji z głosem decydującym. Członkowie komisji spełniają następujące wymogi:
- udokumentowane minimum 5-letnie doświadczenie zawodowe w Mainframe, w tym minimum 2 ostatnie lata ciągłości wykonywania zadań zawodowych w obszarze Mainframe System Administration.
1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne Instytucja certyfikująca zapewnia:
1) do części praktycznej:
- komputer klasy PC, na którym przeprowadzana będzie część praktyczna,
- emulator umożliwiający dostęp do środowiska testowego,
- dostęp do środowiska testowego z/OS umożliwiającego sprawdzenie efektów uczenia się,
- dostęp do oficjalnej dokumentacji technicznej przeznaczonej dla systemów Mainframe,
- dostęp do publicznie dostępnych materiałów w Internecie;
2) do części teoretycznej:
- test w języku angielskim w postaci papierowej lub postaci elektronicznej,
- standardowe warunki umożliwiające samodzielną pracę osoby przystępującej do walidacji.
2. Etapy identyfikowania i dokumentowania
Nie określa się wymagań dotyczących etapów identyfikowania i dokumentowania efektów uczenia się.
Informacje dodatkowe
Podstawa prawna włączenia kwalifikacji do ZSK
Na podstawie Obwieszczenia Ministra Cyfryzacji z dnia 2023-01-05 w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej >Zdalne monitorowanie konsoli oraz prowadzenie działań interwencyjnych w systemie Mainframe< do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (Monitor Polski z dnia 2023-03-13, poz. 258) oraz na podstawie Obwieszczenia Ministra Cyfryzacji z dnia 2023-05-06 zmieniającego obwieszczenie w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej >Zdalne monitorowanie konsoli oraz prowadzenie działań interwencyjnych w systemie Mainframe< do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (Monitor Polski z dnia 2023-05-06, poz. 508)
Orientacyjny nakład pracy potrzebny do uzyskania kwalifikacji (w godzinach)
200
Termin dokonywania przeglądu kwalifikacji
Nie rzadziej niż raz na 10 lat
Termin następnego przeglądu kwalifikacji
2033-03-13
Kod dziedziny kształcenia
48 - Komputeryzacja
Kod PKD (wg klasyfikacji 2007)
62.02 - Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki
Kod kwalifikacji (od 2020 roku)
14000
Streszczenie opinii uzyskanych podczas konsultacji projektu kwalifikacji
Najważniejsze argumenty przemawiające za włączeniem kwalifikacji:
- Zapotrzebowanie na kwalifikacje na rynku pracy (lokalnym, regionalny, krajowym, europejskim).
- Porównanie do kwalifikacji uzyskiwanych w edukacji formalnej (szkołach ponadpodstawowych zawodowych, uczelniach technicznych).
- Brak kwalifikacji o zbliżonym charakterze wpisanych do ZRK.
- Prawidłowo wskazane osoby zainteresowane uzyskaniem kwalifikacji rynkowej.
- Opisy efektów kształcenia wraz z kryteriami weryfikacji.
Technologia Mainframe od lat nieprzerwalnie służy do przetwarzania najbardziej krytycznych danych. Ponad 70% z listy największych przedsiębiorstw Fortune 500 korzysta z technologii Mainframe. Osoba posiadająca kwalifikację może znaleźć zatrudnienie na stanowisku operatora systemu z/OS na platformie Mainframe w bankach, innych instytucjach finansowych, zakładach ubezpieczeń, instytucjach rządowych, wojsku, przemyśle transportowym, ciężkim, samochodowym oraz innych dużych firmach. W związku z powyższym istnieje potrzeba włączania zgłoszonej kwalifikacji rynkowej do ZSK
- Zapotrzebowanie na kwalifikacje na rynku pracy (lokalnym, regionalny, krajowym, europejskim).
- Porównanie do kwalifikacji uzyskiwanych w edukacji formalnej (szkołach ponadpodstawowych zawodowych, uczelniach technicznych).
- Brak kwalifikacji o zbliżonym charakterze wpisanych do ZRK.
- Prawidłowo wskazane osoby zainteresowane uzyskaniem kwalifikacji rynkowej.
- Opisy efektów kształcenia wraz z kryteriami weryfikacji.
Technologia Mainframe od lat nieprzerwalnie służy do przetwarzania najbardziej krytycznych danych. Ponad 70% z listy największych przedsiębiorstw Fortune 500 korzysta z technologii Mainframe. Osoba posiadająca kwalifikację może znaleźć zatrudnienie na stanowisku operatora systemu z/OS na platformie Mainframe w bankach, innych instytucjach finansowych, zakładach ubezpieczeń, instytucjach rządowych, wojsku, przemyśle transportowym, ciężkim, samochodowym oraz innych dużych firmach. W związku z powyższym istnieje potrzeba włączania zgłoszonej kwalifikacji rynkowej do ZSK
Efekty uczenia się
Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się
Osoba posiadająca kwalifikację "Zdalne monitorowanie konsoli oraz prowadzenie działań interwencyjnych w systemie Mainframe" samodzielnie monitoruje konsolę Mainframe i adekwatnie reaguje na alerty systemowe. Realizując swoje zadania zawodowe, posługuje się specjalistyczną wiedzą na temat komputerów Mainframe, w tym korzysta z dokumentacji technicznej przeznaczonej dla systemów Mainframe. Używa języka JCL (Job Control Language) oraz zarządza zadaniami (JOB). Posługuje się wiedzą z zakresu zbioru pojęć ITIL (Information Technology Infrastructure Library). Osoba posiadająca tę kwalifikację jest gotowa do ponoszenia odpowiedzialności za wykonywane działania, ustawia priorytety zadań wykonywanych w czasie swojej zmiany i rozwiązuje ewentualne problemy. Zarządza ryzykiem podczas wykonywania zadań zawodowych, w zmiennych i nie w pełni przewidywalnych warunkach.
Zestawy efektów uczenia się
1. Podstawy znajomości komputerów Mainframe
<Rozwiń zestaw>
Poszczególne efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
1. Omawia zastosowania komputera Mainframe
Kryteria weryfikacji:
- omawia zastosowanie komputerów Mainframe w poszczególnych branżach
- omawia typ zadań wsadowych (online/batch), podając przykłady
2. Przygotowuje stanowisko pracy
Kryteria weryfikacji:
- instaluje, konfiguruje i uruchamia odpowiedni emulator systemu operacyjnego z/OS dla danej platformy (Windows lub Linux);
- loguje się do systemu na podstawie dostarczonych parametrów.
3. Charakteryzuje zestawy danych DATASET
Kryteria weryfikacji:
- wyjaśnia pojęcie DATASET
- rozróżnia rodzaje DATASET
- omawia DATASET: sekwencyjny, partycjonowany, VSAM (Virtual Storage Access Method).
4. Posługuje się narzędziami: TSO (Time Sharing Option) / ISPF (Interactive System Productivity Facility), SDSF (System Display and Search Facility)
Kryteria weryfikacji:
- tworzy zestawy danych DATASET
- modyfikuje zestawy danych DATASET
- kopiuje zestawy danych DATASET
- sprawdza komunikaty informacyjne (logi) pracy wsadowej (JOB) w Mainframe
- sprawdza parametry procesów (np. CPU TIME (Central Processing Unit Time), CPU%)
- zarządza zapytaniami systemu WTOR (Write To Operator with Reply) i alertami
- znajduje błędy podczas przetwarzania danych i wskazuje możliwe rozwiązania
- wyszukuje wiadomości w systemie SYSLOG (System Log).
5. Omawia proces IPL (Initial Program Load) przy użyciu HMC (Hardware Management Console)
Kryteria weryfikacji:
- przedstawia zastosowanie komunikatów systemu operacyjnego OSM (Operating System Messages)
- przedstawia zastosowanie komunikatów sprzętowych HW (Hardware Messages)
- omawia procedurę RESET i IPL (Initial Program Load).
6. Posługuje się wiedzą na temat infrastruktury sprzętowej Mainframe (hardware)
Kryteria weryfikacji:
- omawia pojęcia dotyczące nośników danych (np. DASD (Direct Access Storage Device), TAPE Storage subsystem)
- omawia pojęcia dotyczące podzespołów (np. CPU (Central Processing Unit), FICON (Fibre Connection), CPC (Central Processor Complex))
- omawia pojęcia dotyczące struktur logicznych (np. LPAR (Logical Partition), HMC (Hardware Management Console), Parallel Sysplex)
7. Posługuje się komendami systemu operacyjnego z/OS
Kryteria weryfikacji:
- posługuje się komendami DISPLAY w pracy z systemem operacyjnym z/OS
- posługuje się komendami SET w pracy z systemem operacyjnym z/OS
- posługuje się komendami MODIFY w pracy z systemem operacyjnym z/OS
- rozróżnia komendy JES2 (Job Entry Subsystem 2) / MVS (Multiple Virtual Storage) / TSO (Time Sharing Option).
2. Praca z konsolą systemową/monitoring
<Rozwiń zestaw>
Poszczególne efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
1. Monitoruje konsolę
Kryteria weryfikacji:
- odczytuje alerty z konsoli
- reaguje na alerty w konsoli adekwatnie do ich poziomu krytyczności
2. Nadaje priorytety pracy na zmianie
Kryteria weryfikacji:
- na podstawie opisu poszczególnych zdarzeń z konsoli decyduje o kolejności ich wykonania
- nadaje priorytety codziennym zadaniom pochodzącym z różnych źródeł: e-mail, telefon, zdarzenia systemowe na konsoli, service request
- przekazuje informacje o incydentach do odpowiedniego zespołu.
3. Posługuje się wiedzą z zakresu zbioru pojęć ITIL (Information Technology Infrastructure Library)
Kryteria weryfikacji:
- rozróżnia pojęcia: incydent, problem, service request, change
- omawia pojęcia: incydent, problem, service request, change.
4. Posługuje się dokumentacją techniczną przeznaczoną dla systemów Mainframe
Kryteria weryfikacji:
- interpretuje dostępną dokumentację techniczną
- identyfikuje kody błędów na podstawie dokumentacji technicznej.
3. Znajomość podstaw JCL (Job Control Language)
<Rozwiń zestaw>
Poszczególne efekty uczenia się oraz kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
1. Posługuje się językiem JCL (Job Control Language)
Kryteria weryfikacji:
- omawia składowe przetwarzania zadań
- rozróżnia pojęcia: DD statement, JOB statement, EXEC statement
- omawia pojęcia: Jobcard, STEP
- omawia zastosowanie narzędzi typu UTILITY: IEFBR14, ADRDSSU, IDCAMS, IEBGENER, IEBCOPY, DFSORT.
2. Omawia komunikaty DD statement
Kryteria weryfikacji:
- omawia pojęcia: DSN, DISP, UNIT, VOL, SPACE, DCB, SYSOUT, RECFM, LRECL, BLKSIZE
- podaje przykład definicji DATASET.
3. Zarządza zadaniami systemu z/OS (JOB)
Kryteria weryfikacji:
- omawia ogólną budowę zadania (JOB) w języku JCL (Job Control Language)
- omawia najczęstsze kody błędów zadań (ABEND) (np. B/D/E-37, JCL (Job Control Language), JCLI, 911)
- rozwiązuje problemy z błędami zadań (JOB)
- omawia różnicę pomiędzy procesami rerun a restart
- wykonuje procesy: restart, rerun, run, stop
- dokonuje zmian w zadaniach (JOB)
- na podstawie dostarczonego szkieletu i parametrów tworzy proste zadanie (JOB).
4. Charakteryzuje cykl życia zadania (JOB)
Kryteria weryfikacji:
- omawia etapy przetwarzania podsystemu wprowadzania danych JES2 (Job Entry Subsystem 2): INPUT, CONVERSION, PROCESSING, OUTPUT, HARDCOPY, PURGE
- lokalizuje etapy przetwarzania zadań (JOB) w odpowiedniej kolejce na podstawie komunikatów systemowych.
Instytucje certyfikujące i podmioty powiązane z kwalifikacją
Kwalifikacja nie posiada jeszcze żadnej Instytucji certyfikującej
Wnioskodawca:
IBM Polska Sp. z o.o.
Minister właściwy dla kwalifikacji:
Minister Cyfryzacji