Co to jest Zintegrowany System Kwalifikacji?
Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK) funkcjonuje w Polsce od 2016 r. Ten system obejmuje różne kwalifikacje. Na mocy ustawy są w nim wszystkie kwalifikacje nadawane przez szkoły i uczelnie, np. świadectwa ukończenia szkoły, dyplomy ukończenia studiów, niektóre świadectwa czeladnicze, dyplomy zawodowe. Na wniosek zainteresowanego podmiotu i po pozytywnej decyzji ministra właściwego w ZSK mogą też być dyplomy mistrza, certyfikaty kwalifikacji wolnorynkowych, certyfikaty kwalifikacji sektorowych i inne kwalifikacje potwierdzające kolejne kroki w rozwoju osobistym i zawodowym.
Dlaczego powstał ZSK?
ZSK to instrument polityki państwa wspierający uczenie się przez całe życie. Upowszechnianie się zasad i standardów określonych w ustawie o ZSK z 22 grudnia 2015 r. ma się przyczynić m.in. do:
- większej świadomości, że uczymy się przez całe życie przy różnych okazjach i na różne sposoby,
- bardziej precyzyjnego nazywania kompetencji, które zdobywamy w toku nauki,
- stawiania w centrum uwagi wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, potrzebnych w dynamicznie zmieniającym się świecie,
- większej aktywności edukacyjnej osób dorosłych, które ukończyły naukę i zaczęły pracę,
- większej efektywności działań pracodawców, przede wszystkim w zakresie rekrutacji pracowników i zarządzania kompetencjami zatrudnianych osób,
- włączenia na szerszą skalę pracodawców do określania zapotrzebowania na kompetencje, a w konsekwencji lepszego dopasowania oferty kształcenia i szkolenia do aktualnych i prognozowanych potrzeb rynku pracy.
Impulsem do podjęcia prac nad ZSK było Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie.
Po co jest ZSK?
Rozwiązania ZSK mają pomóc osobom w różnym wieku w planowaniu uczenia się i zdobywaniu wiarygodnych kwalifikacji. W praktyce oznacza to m.in:.
- łatwy dostęp do wiarygodnej i czytelnej informacji o różnych kwalifikacjach,
- możliwość potwierdzania kompetencji, które zdobywamy poza szkołą czy uczelnią (np. w miejscu pracy, w wyniku samodzielnego uczenia się),
- większe zaufanie do kwalifikacji nadawanych przez instytucje inne niż szkoły i uczelnie,
- różnorodność oraz stały rozwój oferty dostępnych kwalifikacji.
Jakie są najważniejsze rozwiązania ZSK?
Za koordynację ZSK, w tym za projektowanie rozwiązań organizacyjno-technicznych w zakresie ZSK oraz monitorowanie ZSK, odpowiada minister właściwy ds. oświaty i wychowania. Organem opiniodawczo-doradczym ministra koordynatora jest Rada Interesariuszy ZSK.
Wszystkie kwalifikacje opisuje się za pomocą efektów uczenia się (wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych). Dlatego łatwiej porównywać je ze sobą.
Nadawanie kwalifikacji jest możliwe wyłącznie na podstawie pozytywnego wyniku walidacji (np. egzaminu). Dzięki temu kwalifikacje są bardziej wiarygodne – potwierdzają, że za danym dokumentem (świadectwem, dyplomem czy certyfikatem) stoją określone efekty uczenia się.
Kwalifikacje mogą być nadawane jedynie przez uprawnione instytucje. W przypadku kwalifikacji wolnorynkowych, sektorowych i uregulowanych uprawnienia te przyznaje odpowiedni minister.
Efekty uczenia się wymagane dla kwalifikacji mogą być zdobywane w różnym miejscu i czasie. Instytucja certyfikująca może w toku certyfikowania danej kwalifikacji uznać osiągnięcia, które zostały uzyskane w związku z ubieganiem się o inną kwalifikację. Dzięki temu czas potrzebny na uzyskanie kwalifikacji może być krótszy.
Dokumenty potwierdzające nadanie kwalifikacji zawierają znak graficzny informujący o poziomie Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK) i Europejskiej Ramy Kwalifikacji (ERK) przypisanym do tej kwalifikacji. Informacja o poziomie PRK i ERK przypisanym do kwalifikacji pełnej jest zapisywana cyframi rzymskimi. W przypadku kwalifikacji cząstkowej informacja ta jest przedstawiana za pomocą cyfr arabskich. Kwalifikacje z przypisanym poziomem PRK można łatwiej porównywać z kwalifikacjami nadawanymi w innych krajach (Unii Europejskiej i poza UE).
Kluczowe informacje na temat wszystkich kwalifikacji są dostępne w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji (ZRK). W przypadku kwalifikacji wolnorynkowych i sektorowych informacje te dotyczą m.in. efektów uczenia się, typowych możliwości wykorzystania kwalifikacji, podobieństwa danej kwalifikacji do innych o zbliżonym charakterze.
