Jakie są różnice w korzyściach między podmiotem zewnętrznego zapewniania jakości (PZZJ) a instytucją certyfikującą (IC) / Jaka jest różnica między funkcją PZZJ-tu a IC dla uczelni wyższej, uniwersytetu?

- Istotą rozróżnienia między PZZJ-tem a IC jest funkcja, jaką każdy z tych typów instytucji pełni w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji. Ta sama instytucja nie może być jednocześnie IC dla kwalifikacji, która należy do grupy kwalifikacji, dla której jest PZZJ-tem.
Rolą PZZJ-otu jest dbanie o jakość ZSK w konkteście kwalifkacji rynkowych. PZZJ prowadzą monitorowanie spełniania przez IC wymagań oraz wewnętrznego systemu zapewniania jakości stosowanego w danej IC i ewaluację zewnętrzną walidacji i certyfikowania - przeprowadzanych przez daną IC oraz funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości w danej IC.
Rolą IC jest zapewnianie jakości nadawania kwalifikacji rynkowych, w tym prowadzenie ewaluacji wewnętrznej w stosunku do każdej kwalifkacji, którą certyfikuje. IC waliduje i certyfikuje kwlaifikacje rynkowe.
W zależności od liczby podpisanych umów na zewnętrzne zapewnianie jakości bądź liczby decyzji administracyjnych dot. nabycia statusu IC dla kwalifikacji rynkowych, zróżnicowane mogą być korzyści finansowe wynikające z realizacji poszczególnych działań. IC mogą zgłaszać do rejestru kwalifikacji dowolną liczbę kwalifikacji, a następnie je walidować i certyfikować (walidowanie i certyfikowanie może być odpłatne), ma zatem wpływ na rozmiar korzyści finansowych. PZZJ działa jedynie w obszarze podpisanych umów i okreslonych nimi kwalifikacji oraz w ściśle określonym wymiarze zaangażowania czasowego i korzyści finansowych. Pomijając jednak aspekt finansowy - korzyści dla IC oraz PZZJ mogą mieć charakter pozamaterialny, związany z nabywaniem doświadczenia w obszarze działania.
Więcej informacji nt. charakterystyki zadań PZZJ oraz IC znajdziesz TUTAJ.

Czy PZZJ wskazany dla danej grupy kwalifikacji może odmówić podpisania umowy z Ministrem Właściwym, a nie ma innego podmiotu, który mógłby być PZZJ-tem dla danej kwalifikacji?

- Tak, PZZJ może odmówić podpisania takiej umowy. W przypadku dwukrotnej odmowy, zgodnie z ustawą o ZSK, w konsekwencji może zostać wykreślony z listy PZZJ-tów.

Umowa z PZZJ-tem jest podpisywana przez Ministra Właściwego dla każdej kwalifikacji. Jeśli pojawia się kolejna IC dla danej kwalifikacji, czy jest podpisywana kolejna umowa i związku z tym kolejna wypłata z tytułu pełnienia roli PZZJ?

- Tak.

Czy w przypadku posiadania kierunków studiów na uczelni lub w instytucie badawczym podmiot taki może być IC lub PZZJ-tem? Czy w tej samej kategorii w ewaluacji swoich studiów musi zastąpić go inny podmiot mający uprawnienia z takiej dziedziny?

- Kwalifikacje rynkowe mają inny status niż kwalifikacje pełne. Zgodnie z ustawą o ZSK (art. 1 ust. 1), ustawa ta NIE określa wymogów walidacji i certyfikowania, zasad zapewniania jakości nadawania kwalifikacji oraz zasad nadzoru nad nadawaniem kwalifikacji w zakresie kwalifikacji uzyskiwanych w systemie oświaty oraz w systemie szkolnictwa wyższego i nauki. Wymogi i zasady w tym zakresie określone zostały w odrębnych przepisach. Oznacza to, że uczelnia lub instytut badawczy może jednocześnie prowadzić kierunek studiów (pierwszego, drugiego lub trzeciego stopnia) w jakimś obszarze oraz być IC/PZZJ dla kwalifikacji rynkowych w tym obszarze (grupie kwalifikacji) - oczywiście w odniesieniu do tej samej grupy kwalifikacji rynkowych musi wybrać pomiędzy rolą IC a PZZJ. W takim wypadku ewaluację studiów I, II lub III stopnia prowadzić będzie na tej uczelni/ w tym instytucie PKA (zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce), natomiast zewnętrzne zapewnianie jakości nadawania przez tę uczelnię kwalifikacji rynkowych (jeśli zdecyduje się ona być IC dla takich kwalifikacji) będzie prowadzić PZZJ wskazany przez odpowiedniego ministra właściwego.

Do kiedy trwa III nabór?

- Nabór trwa do 25.02.2022 r. Jednak prawdopodobnie zostanie przedłużony z uwagi na to, że wnioskuje o to jeden z Ministrów Właściwych. O zmianie terminu, do którego można składać wnioski, będziemy informować na portalu ZSK (www.kwalifikacje.gov.pl), na Centrum Online informacji o ZSK (www.kwalifikacje.edu.pl) oraz na Facebooku/Meta (strona: Kwalifikacje po europejsku).

Czy będzie kolejna możliwość zgłoszenia się w naborze na listę PZZJ-tów, jeżeli instytucja nie zdąży złożyć wniosku do 25 lutego br.?

- Obecny nabór trwa do 18 marca 2022 r. Jednak prawdopodobnie zostanie przedłużony z uwagi na to, że wnioskuje o to jeden z Ministrów Właściwych. Zgodnie z ustawą o ZSK, Minister Koordynator ZSK jest pbowiązany ogłaszać nabór na listę PZZJ-tów nie rzadziej, niż raz na 3 lata.

Na co zwrócić szczególną uwagę w kontekście wymogów formalnych przy wypełnianiu wniosku w III naborze?

- Należy zapoznać się ze wszystkimi załącznikami do ogłoszenia, w których zostały opisane kryteria i sposób ich oceny. Prosimy o zwrócenie uwagi na daty opisywanych doświadczeń, aby mieściły się we wskazanych okresach (w większości jest to 5 lat, liczone do 30.12.2021 r., kiedy to zostało opublikowane ogłoszenie o III naborze na listę PZZJ). Ponadto należy zwrócić uwagę na to, aby obszar merytoryczny opisywanych doswiadczeń podmiotów oraz ekspertów był kompatybilny z grupą kwalifikacji, dla której instytucja chce być PZZJ-otem.

Czy można zlożyć wniosek do więcej niż jednej grupy kwalifikacji.

- Tak. W takiej sytuacji należy opisać doświadczenie dla każdej z wybranych grup kwalifikacji.

Czy przy składaniu wniosku należy wykazać doświadczenie zespołu prowadzącego proces zewnętrznego zapewniania jakości, czy może jednak doświadczenie całej jednostki - np. Uniwersytetu?

- Tak. Prosimy o zapoznanie się z załącznikami do ogłoszenia z 30.12.2021 r. o rozpoczęciu III naboru, wśród których znajdują się zarówno wzory formularzy dla podmiotu i dla eksperta, jak również wskazówki dotyczące ich wypełniania.

Podstawa współpracy PZZJ z Ministrem Właściwym

- PZZJ współpracuje z MW na podstawie umowy na zewnętrzne zapewnianie jakości (zzj). Każdorazowo umowa dotyczy jednej kwalifikacji rynkowej (i jednej instytucji certyfikującej dedykowanej dla tej kwalifikacji). Wzór umowy znajduje się w Rozporządzeniu MEN z dnia 15.07.2020 r. zm. rozporządzenie w sprawie regulaminu pracy komisji do oceny wniosków o wpis na listę podmiotów uprawnionych do pełnienia funkcji zewnętrznego zapewniania jakości, wzoru umowy z podmiotem, któremu powierzono funkcję zewnętrznego zapewniania jakości, oraz sposobu ustalania wysokości wynagrodzenia z tytułu tej umowy (Dz.U. 2020 poz. 1306).

Podstawa współpracy PZZJ z Instytucją Certyfikującą

- PZZJ współpracuje z IC na podstawie ustawy o ZSK. Nie ma odbrębnej umowy pomiędzy PZZJ a IC. Obydwie instytucje mogą podpisać umowę o poufności, co jest wyrazem ich woli, jednak nie jest wymogiem ustawy o ZSK.

Czy jedna instytucja może jednocześnie pełnić funkcję instytucji certyfikującej (IC) oraz podmiotu zewnętrznego zapewnania jakości (PZZJ)?

- Tak, lecz pod warunkiem, że jest IC dla kwalifikacji nienależącej do grupy kwalifikacji, dla której jest PZZJ-otem. Ponadto dana instytucja musi spełnać ustaowowe wymogi dla obydwu typów instytucji.

Czy ośrodek doskonalenia nauczycieli może być PZZJ? Jeśli tak, to czy tylko dla kwalifikacji z obszaru edukacja i szkolenia? Jeśli tak, to czy może być też IC dla kwalifikacji z tego obszaru?

- Ośrodek doskonalenia nauczycieli może być PZZJ-otem w obszarze edukacja i szkolenia, o ile spełnia wszystkie formalne i merytoryczne kryteria. Nie może być jednocześnie IC dla kwalifikacji, która należy do grupy kwalifikacji, dla której jest PZZJ-otem.

Czy Uniwersytet Medyczny może pełnić rolę PZZJ-tu przy uznawaniu kwalifikacji rynkowych w kategorii zawody medyczne?

- Uniwersytet Medyczny może być PZZJ-tem w obszarze ochrona zdrowia (tak się prawidłowo nazywa grupa kwalifikacji), o ile spełnia wszystkie formalne i merytoryczne kryteria.

Czy Państwowy Instytut Badawczy podlegający pod Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi może być PZZJ?

- Tak. Warunkiem jest spełnianie wymogów formalnych i merytorycznych.

Czy istnieje możliwość odmownej decyzji Ministra w zakresie wpisu na listę PZZJ-tów? Co w takiej sytuacji?

- Tak, Minister Koordynator ZSK ma możliwość podjęcia negatywnej decyzji odnośnie wniosku instytucji o wpis na listę PZZJ. Taka decyzja zawiera uzasadnienie. Przysługuje od niej odwołanie zgodnie z Kodeksem Postępowania Administracyjnego.

Czy Minister Właściwy, zlecając PZZJ-towi nadzór nad jakością, traci możliwość bieżącego monitorowania, zgłaszania uwag i zastrzeżeń do pracy IC? Czy przedstawiciel Ministra może ewentualnie uczestniczyć w pracach PZZJ-tu?

- Minister Właściwy jako organ odpowiedzialny za daną kwalifikację prowadzi stały nadzór nad jej jakością. Rola MW w procesie zewnętrznego zapewniania jakości obejmuje nadzór nad walidacją i certyfikowaniem. W przypadku uzasadnionego podejrzenia występowania rażących nieprawidłowości w certyfikowaniu w danej instytucji certyfikującej, Minister Właściwy może: 1) zlecić podmiotowi, któremu powierzono wobec danej instytucji certyfikującej funkcję zewnętrznego zapewniania jakości, przeprowadzenie ewaluacji zewnętrznej w trybie nadzwyczajnym; 2) przeprowadzić kontrolę w danej instytucji certyfikującej (art. 78 ust. 1), jak również przeprowadzić kontrolę w siedzibie instytucji certyfikującej lub w miejscu prowadzenia działalności, żądać dokumentacji posiadanej przez instytucję certyfikującą oraz występować do instytucji certyfikującej o udzielenie informacji związanych z organizacją i przebiegiem walidacji i certyfikowania (art. 79 ust. 1). Relacje pomiędzy PZZJ-otem a MW określone są w Ustawie o ZSK oraz mogą być doprezycowane w umowie, którą MW zawiera z PZZJ-otem na prowadzenie zewnętrzego zapewniania jakości danej kwalifikacji. MW otrzymuje cykliczne informacje dotyczące pracy danej IC (np. kwartalne sprawozdania, przesyłane przez IC do Zintegrowanego Rejestru Kwalifkacji, sprawozdania z działalności, raporty z wewnętrznego zapewnania jakości dla danej kwalifikacji), stąd ma bieżący wgląd w dokumentację dot. zapewniania jakości. Z kolei ze strony PZZJ otrzymuje na koniec roku kalendarzowego, w ramach dokumentacji rozliczającej pracę PZZJ-otu, informacje merytoryczne dot. danej kwalifikacji.